چکیده:
هدف این مقاله، بررسی پدیده بیگانگی سازمانی در بعد جامعه شناختی در سطح سازمانهای
اداری شهر شیراز است. فرضیه محوری مقاله مدعی است که ساختار سازمان نقش قابل توجهی
در امر بیگانگی سازمانی ایفا مینماید.
برای سنجش متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق، تعداد 313 نفر پاسخگو از 15 سازمان تحت
پوشش سازمان مدیریت برنامهریزی استان فارس که با استفاده از روشهای نمونهگیری
تصادفی متناسب با حجم جامعهآماری، انتخاب گردیدند، به پرسشنامههای تهیه شده،
پاسخ گفتند. در مقاله حاضر فقط از دادههای کمی برای سنجش متغیرهای مستقل و وابسته
استفاده شده است که با استفاده از روش تحلیل همبستگی، تحلیل واریانس، تحلیل مسیر و
تحلیل عامل، دادههای تحقیق مورد تحلیل قرار گرفتند.از یافتههای تحقیق میتوان نتیجه گرفت که در سطح سازمان بین ساخت
سازمانی و بیگانگی سازمانی رابطه وجود دارد. نتیجه تحلیل در سطح سازمان نشان میدهد
که بیگانگی سازمانی تحت تأثیر عدالت سازمانی[1]، تعهد سازمانی و توانمندی مدیریت
سازمان قرار دارد. البته نقش عواملی نظیر رسمیت، تمرکزگرایی و رضایت شغلی را نیز
نمیتوان نادیده گرفت. قابل ذکر است که متغیر تمرکزگرایی از طریق متغیرهای مداخلهگر
رضایت شغلی و عدالت سازمانی بر بیگانگی سازمانی مؤثر است. بعلاوه تحلیل عامل
دادهها ادعای تئوریک مرتن را که اظهار میدارد ساخت اجتماعی در سطح کلان و ساخت
سازمانی در سطح سازمان علت ریشهای بیگانگی سازمانی است، تایید مینماید.
خلاصه ماشینی:
"هدف این مقاله بررسی عوامل مؤثر بر بیگانگی سازمانی در سازمانهای اداری شهر شیراز میباشد، در این راستا سؤالات زیر مورد توجه این مقاله قرار میگیرد: 1- بیگانگی سازمانی بر چه وجوهی از سازمانها دلالت دارد؟ 2- چرا بعضی از سازمانها بیش از سایر سازمانها دچار بیگانگی سازمانی میشوند؟ 3- عوامل مؤثر بر بیگانگی سازمانی کدامند؟ ادبیات تحقیق از آنجاییکه این مقاله درصدد ارزیابی بیگانگی سازمانی در ایران است، پرداختن به بوروکراسی در ایران بطور مختصر در جهت دستیابی به یک الگوی مفهومی که در آن جایگاه و ارتباط متغیرهای ساختاری مشخص شود، ضرورت دارد.
4- در صورتیکه اعضای سازمان، ابزار غیرسازمانی (فردی) را در جهت تحقق اهداف غیرسازمانی بکار گیرند، در این حالت سازمان دچار بیگانگی سازمانی میشود که مرتن آن را برای بار سوم سوء یکپارچگی مینامد[29].
] منبع: برگرفته از فرآیند پژوهش نمودار 2: شمای نظری بیگانگی سازمانی طبق تئوری مرتن آنچه که از بحثهای مفصل و گسترده مرتن میتوان بهطور مختصر بیان نمود این است که در نظرگاه وی بیگانگی سازمانی بعنوان یکی از اشکال گسیختگی و از خود بیگانگی در نظام اجتماعی مطرح میشود و بیگانگی سازمانی به معنای ضعف سازمان در تطابق اهداف و منافع سازمانی با ابزار سازمانی است.
جدول 3: نتیجه آزمون روایی به تفکیک طیفهای پرسشنامه$$$ منبع: برگرفته از فرآیند پژوهش مراحل ساخت طیفها در این مقاله، برای سنجش متغیرهای مستقل و وابسته از طیف لیکرت استفاده شده است.
جدول 12: ماتریس عامل دوران یافته$$$ منبع: برگرفته از فرآیند پژوهش نتیجهگیری بیگانگی سازمانی به معنای عدم توانمندی سازمانها به عنوان ابزارهای نظام اجتماعی در تحقق اهداف سازمانی است (طبق تئوری مرتن)."