بلبل و چنگ - مجله تعلیم و تربیت ادب و هنر

این بود نظریات توماس آرنلد در باب مدارس و بیان اهمیت‌ تربیت روحانی و جسمانی اطفال و لزوم آسان نمودن طریقه تحصیل را برای شاگردان که با میل طبع و رغبت کامل علم و دانش حاصل نمایند و با جسم سلامت و اخلاق مهذب علم را بموقع عمل گذارند اکنون‌ باید نظری بسوی مدارس خودمان افکنده وضع تعلیم و سبک تربیت را در آنجا به بینم چیست و چه اصلاحاتی لازم دارد و مخصوصا قسمت‌ تربیت و اخلاق را که مقصود بالاصالة و موضوع این مقاله است بیشتر مورد دقت و اهمیت قرار دهیم. بلبل و چنگ بچنگی بلبلی در بوستان گفت‌ چو آوازش بساز چنک شد جفت: که«ای چوب کمان پشت گره‌دار سرودتر بخشگی چون شدت یار؟ ز چوب آتش فروزند ار چه عود است‌ تو بستان میفروزی این چه سود است؟ بدین موزون سرائی حنجرت کو اگر بلبل توئی بال و پرت کو؟» بپاسخ گفت بلبل را چنین چنک‌ که ای بستان فروز فرخ آهنک‌ «بلی من چوبکی خشگم گره‌دار برای آتش افروزی سزاوار ز سر سبزی بباغم تا نشان بود بشاخم بلبلان را آشیان بود ز بستان در دبستان رفت رختم‌ فشار تربیت بکرفت سختم‌ بتلخی تیشه‌ها خوردم چو فرهاد وز آن شیرین زبانم کرد استاد به پشت گوژ موزون خوانم و راست‌ که نامور و نیم را تربیت کاست. بلند آوازه در عالم از آنم‌ که از تعلیم کویا شد زبانم. » وحید دستگردی-کتاب سرگذشت اردشیر