چکیده:
دوست محمدگواشانی هروی کتابدار بهرام میرزابن شاه اسمعیل صفوی و توضیحاتش درباره مصوران ونقاشان دربار شاه طهماسب صفوی ـ مشق نقاشی اکبرشاه هندی ـ اسامی نقاشان قرن دهم هجری ـ زندگی نامه میرمنصور ومیرسیدعلی جدایی ـ بخشی ازنامه همایون شاه درباره یکی از شاهکارهای هنری میرسیدعلی.
خلاصه ماشینی:
بهترین کلامی که ذوالفقار زبان قلم، و شمشیر نفس آتشین دم را به شعله نور افشانش آبگیری توان نمود، حمد قادری است ه آفتاب شرقی انتساب را سپه سالار نجوم گردانیده، جمیع ذرات کاینات را از ثری تا ثریا به ترتیب انوار کیمیا آثارش مأمور ساخت، و علم سفید صبح تابان را چون لوای پرتو جهانگیرش درعرصه گاه عالم ظهور برافروخت … ›› و آنگاه پس از ده صفحه بیست سطری نویسد: ‹‹… بر این فقی حقیر واجب است که بشرح مجمل، بنابر این قول که مالایدرک کله لایترک کله، شرذمه یی از وقایع و سوانح ایام سلطنت و دارایی و زمان دولت و فرماروایی آباء گرام و اجداد عظام این برگزیده شهریار علی الاطلاق که موقوف علیه حکایات این تاریخ است، اظهار نماید، تا سلسلة کلام را ربط پیوسته و خواننده و شنونده را حظی خجسته حاصل آید: خدایا چو بر نیتم آگهی خرد را در این آرزو دل دهی و این کتاب را مرتب ساخت بمقدمه و سه باب و خاتمه: مقدمه: در بیان نسب والای اعلیحضرت حاحبقران خطاب.
ومن الاتفاقات الحسنه آنکه لفظ قصص الخاقانی با تاریخ سال شروع موافق و مطابق است: لمحرره مدتی در پی تألیف کتاب داده ام عمر ز کف تا دانی بهر این نسخة نامی که بود جمله ذکر جدل خاقانی خلف سلسلة مرتضوی شاه عباس خدیو ثانی نام و تاریخ طلب میکردم مضطرب حال بصد حیرانی ناگهان پیر خرمند حساب گفت باشد: ‹‹قصص الخاقانی›› وی در چند جای این تألیف سال 1076 را سال پایان کتاب نگاشته است، ولی از آنجا که وفیات را تا سال 1085 ه.