چرا حضرت امیر را کشتند سخنرانی

مثلا اگر تاریخ را بکوه‌ بلندی تشبیه کنیم و شخص کنجکاو را بالای آن کوه فرض‌ نمائیم مناظر از حیث قرب و بعد امتیاز پیدا میکنند و هر چیزی که از کوه دورتر و بافق نزدیکتر است بیشتر تاریک‌ و ناپیدا خواهد بود-در اینصورت تشخیص اشیائی که ازکوه دورتر است در نظر شخص کنجکاو بسیار مشکل خواهد شد بلکه هرچه بگوید از دایره حدس بیرون نخواهد بود اما اشیائی که بکوه نزدیکتر و در محیط قوه باصره قرار گیرد میتواند بخوبی تشخیص داده و مطلوب خود را دریابد موضوع بحث ما از قبیل قسم دوم است یعنی بوسیلهء تاریخ‌ میتوانیم در اطراف آن موضوع بحث نموده و بخوبی حقیقت‌ امر را کشف کنیم و بفهمیم چرا علی علیه السلام را کشتند؟ مردی که در دوره زندگانی خود جز راه حق و حقیقت نرفته و قدمی بسوی باطل برنداشته بود بچه علت در محراب عبادت کشته شد؟ البته این موضوع را میتوانیم از تاریخ کشف نمائیم‌ چیزی که هست موضوع کوچکی نیست بلکه بسیار دامنه‌ دار و محتاج ببیان مفصلی است که از محیط یک سخنرانی‌ خارج است زیرا لازم است که تاریخ زندگانی آن حضرت‌ را از روز ولادت تا هنگامی که در مسجد کوفه میان خاک و خون غلطید دقیقا مطالعه نموده و در هر جا بقضایائی که تولید اسباب عداوت شده اشاره کنیم تا مطلب کاملا روشن گردد و این خود یک موضوع بسیار مفصلی است که از محیط سخنرانی‌ نیم ساعتی بیرون است.