چکیده:
این مقاله به بررسی ریخت شناسانهء داستان شیخ صنعان پرداخته است.نخست به تعریف ریخت شناسی پرداخته و سپس داستان را از منظر ریختشناسی تجزیه و تحلیل کرده است و به:قهرمانان داستان،خویشکاریهای قهرمانان،زمان،مکان،انگیزشها،و حرکتها تقسیم نموده است.پس از تجزیه و تحلیل،این داستان با داستانهای مشابه از نظر ساختار مقایسه شده است از جمله پنج داستان:(عبد الرزاق صنعانی،ابو عبد الله اندلسی،راقاللیل،مؤذن بلخ،ولی سمرقندی)و شباهتها و تفاوتهای این داستانها با داستان مورد بحث بررسی شده است که طبق این بررسی دو داستان نخست بویژه داستان عبد الرزاق صنعانی بسیار از نظر ساختار همانند است و داستانهای دیگر با داشتن شباهتهای اندک تفاوتهای چشمگیری با ساختار داستان شیخ صنعان دارد.
خلاصه ماشینی:
"نتیجه:رسیدن شیخ به دختر و تحول شیخ(رسیدن به کمال برتر) چنانکه مشاهده میشود در داستان عبد الرزاق صنعانی پنج مشخصهء اصلی ساختار داستان شیخ صنعان هست و با هم در ساختار اصلی تفاوت ندارد اما در داستان ابو عبد الله اندلسی موضوع آرزو و مایهء زمینهساز داستان متفاوت است و نتیجه نیز با اینکه در پایان با آن دو یکی میشود،مقصود قهرمان رسیدن به آن نیست."