خلاصه ماشینی:
"بررسی نقش او در حاکمیت پهلوی دوم، هواداری از حزب توده و ارتباط با برخی سران بلندپایه حزب،تحصیل در خارج از کشور،استخدام در اداره آمار،نگرش ویژه به دولت ملی دکتر مصدق و آیت الله کاشانی،حضور در یونسکو،ارتباط با برخی مسئولان ساواک،فلسفه تکوین مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی و کارنامهء آن،سفرهای بین المللی، دیدگاههای او دربارهء روشنفکری ایرانی،انقلاب،برگزاری سمینار کتاب، محمد رضا پهلوی،دکتر شریعتی،اصلاحپذیری رژیم شاه،فعالیتهایش در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی،اسناد ساواک دربارهء نراقی و سرانجام دستگیری و آنچه در زندان اوین اظهار داشته است موضوع اثر جامهای است که مراحل نیمهپایانی خود را پشت سر میگذارد و به زودی از سوی مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران به زیور طبع آراسته و منتشر خواهد شد.
»12حسن نراقی در پینوشت بخش هفتم(عصر پهلوی)یکی از آثار خود دربارهء دبستان دانش دوشیزگان کاشان مینویسد: نخستین آموزشگاه دختران کاشان به نام«دبستان و دبیرستان دانش دوشیزگان»از تأسیسات نویسنده این سطور به سرپرستی و مدیریت بانو رخشنده گوهر نراقی همسرم از سال 1309 تا 1321 شمسی در شرایط بسیار دشوار و با تحمل زحمت زیانهای فراوان خدمت فرهنگی اثربخشی را انجام داد.
بنابر تازهترین اظهارنظر احسان نراقی،علت ایجاد دبستان و بعد دبیرستان دخترانه به وسیله مادرش در شهر کاشان این بود که او میخواست دختر خود را به مدرسه بفرستد؛اما در آن زمان«مدرسه بنات وحدت بشر»وجود داشت که به مدرسه بهائیان معروف بود؛و چون برای عروس خاندان نراقی سنگین بود که دختر خود به مدرسه بهاییها بفرستد،از اینرو وی اقدام به تأسیس دبستان دانش دوشیزگان و شروع به کار فرهنگی رخشنده گوهر مشیری،15 مدرسه دولتی و ملی در مقطع ابتدایی در شهرستان کاشان دایر بود که بیش از 95% از محصلان آنها را پسران تشکیل میدادند."