ضمیر موصولی از طریق گشتار (بخش 2) مقاله

"منظور از گشتار،مجموعه‌ای از «قوانین منظم و کلی»1 در زبان فارسی است؛و ما می‌خواهیم از طریق این قوانین‌ اثبات کنیم که آنچه که به نام«ضمیر موصولی»در بخش اول جستار آوردیم‌2،دارای‌ دو نقش توأم می‌باشد؛یکی نقش پیوندی،که بین گروه اسمی و بند موصولی‌ (پیرو)ارتباط برقرار می‌کند و دیگری نقش جانشینی(ضمیری)«که»ی موصولی، که می‌تواند جای یک اسم یا گروه اسمی در بند موصولی(پیرو)قرار گیرد. گشتار اجباری اول(واردسازی): احمد کتاب را به دانشجو/دانشجو ادبیات فارسی می‌خواند/داد. 1 گشتار اجباری دوم(افزایش): احمد کتاب را به دانشجو/دانشجو[یی‌]ادبیات فارسی می‌خواند/داد. 2 گشتار اجباری سوم(افزایش): احمد کتاب را به دانشجو/دانشجو[یی‌][که‌]ادبیات فارسی می‌خواند/داد. 3 گشتار اجباری چهارم(حذف): احمد کتاب را به دانشجو/*[یی‌][که‌]ادبیات فارسی می‌خواند/داد. 1 گشتار دوم(افزایش): کتاب/کتاب‌[-ی‌]را از دوستم گرفته بودم/روی میز بود. 2 گشتار سوم(افزایش): کتاب/کتاب‌[-ی‌]را[که‌]از دوستم گرفته بودم/روی میز بود. 3 گشتار چهارم(حذف): کتاب/*[-ی‌]را[که‌]از دوستم گرفته بودم/روی میز بود. 5 و در نتیجه جمله‌ی زیر،به دست می‌آید: کتابی که از دوستم گرفته بودم روی میز بود."