پیشینه تاریخی شهر گندی شاپور مقاله

بررسی های تاریخی خرداد و تیر 1357، سال سیزدهم - شماره 2 (‎38 صفحه - از 119 تا 156 )

کلیدواژه ها: شاپور شهر رومی جندی‌شاپور خوزستان شهر جندی‌شاپور تاریخ انطاکیه شوشتر شوش

خلاصه ماشینی:

"خبر زین بشهر مداین رسید از آن کامد از پور کسری پدید نگهبان مرز مداین ز راه‌ سواری برافکند نزدیک شاه‌ سخن هرچه بشنید با او بگفت‌ چنین آگهی کی بود در نهفت فرستاده بر سان آب روان‌ بیامد به نزدیک نوشین روان‌ بگفت آنچه بشنید و نامه بداد سخنها که پیدا شد از نوشزاد ازو شاه بشنید و نامه بخواند غمی گشت زان کار و تیره بماند جهاندار با موبد سرفراز نشست و سخن رفت چندی به راز چون گشت آن سخن بر دلش جایگیر بفرمود تا نزد او شد دبیر یکی نامه بنوشت با داع و درد پرآژنگ رخ،لب پر از باد سرد فردوسی مضامین نامهء دادگرانه و خردمندانهء،شاه را نقل کرده‌ و فرمانهایی را که شاه دربارهء نوشزاد و دیگران صادر نموده بوده‌ است به تفصیل آورده و ما در زیر چند بیتی از آنرا می‌آوریم: به جنگ ار گرفته شود نوشزاد بر او زین سخنها مکن هیچ یاد نباید که آزار یابد تنش‌ شود آن زمان رخنه پیراهنش‌ هم ایوان او ساز و زندان اوی‌ ابا آنکه بردند فرمان اوی‌ در گنج یکسر بدو بر،مبند وگرچه چنین خوار شد ارجمند و زین مرزبانان ایرانیان‌ هرآنکس که بستند با او میان‌ چو پیروز گردی مپیچان سخن‌ میانشان به خنجر به دونیم کن‌ هرآنکس که او دشمن پادشاست‌ به کام نهنگش سپاری رواست رام برزین پس از آنکه دانست اندرزهایش در نوشزاد بی‌اثر است ناگزیر به کارزار پرداخت و سرانجام نوشزاد در جنگ کشته‌ شد و مردم جندی‌شاپور و دیگر شهرها به سوک نشستند،تابوت‌ شاهزاده از میدان نبرد واقع در حوالی نیلاب(دزفول کنونی)که سه‌ فرسنگ تا شهر فاصله داشت بر دوش مردم حمل شد و در شهر جندی‌شاپور بخاک سپرده شد: همه رزمگه گشت از او پرخروش‌ دل رام برزین پر از دردوجوش‌ ز اسقف بپرسید کز نوشزاد وز اندرزهایش چه داری به یاد چنین داد پاسخ که جز مادرش‌ برهنه نباید که بیند برش‌ کنون جان او با مسیحا یکیست‌ همانست کاین خسته بردار نیست‌ خروش آمد از شهر وز مردوزن‌ که بودند یکسر شدند انجمن‌ تن شهریار دلیر و جوان‌ دل و دیدهء شاه نوشین روان‌ به تابوت از آن دشت برداشتند سه فرسنگ بر دست بگذاشتند چو آگاه شد زان سخن مادرش‌ به خاک اندر آمد سروافسرش‌ ز پرده برآمد برهنه به راه‌ بر او انجمن گشته بازار گاه‌ سراپرده‌ای گردش اندر زدند جهانی همه خاک بر سر زدند به خاکش سپردند و شد نوشزاد ز باد آمد و ناگهان شد به باد همه جندشاپور گریان شدند ز درد دل شاه بریان شدند چگونگی غلبه تازیان در شهر جندی‌شاپور در مآخذ معتبری چون تاریخ طبری،الکامل ابن اثیر و کتابهای‌ دیگر آمده است که به سال 17 هجری شهر عظیم جندی‌شاپور که‌ مرکز علوم و فنون بود از سوی یکی از سرکردگان عرب به نام‌ زر بن عبد اله محاصره شد ولی او نتوانست شهر را فتح نماید و به‌ ناچار سرکردهء دیگر عرب ابو سیره فاتح شوش به یاری او شتافت ولی باز هم‌ شهری جندی‌شاپور به تصرف درنیامد و دروازه‌های شهر همچنان‌ بر روی مهاجمان بسته ماند و محاصره شهر طولانی شد."

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود