خلاصه ماشینی:
"گرچه در دو قرن اول هجری خلفای اموی و عباسی قدرت دینی و دنیوی را توامان در اختیار داشتند اما با شروع قرن سوم هجری قمری و شکلگیری حکومتهای کوچک و بزرگ در قلمرو اسلامی بتدریج امرا علی رضائیان عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد داراب و سلاطین قدرتمندی در پهنه جهان اسلام ظاهر شدند و از این به بعد نهاد خلافت کارکردی کاملا متفاوت با دوران ابتدایی شکلگیری بر عهده گرفت.
به نظر بار تولد خلفای اموی در ابتدا عنوان «خلیفه رسول الله»را بر خود نهادند اما به تدریج این عنوان«به خلیفه الله فی الارض»تعبیر یافت،عنوانی که کاملا متفاوت با تفسیر اسلامی از مقام خلافت بود.
4 رابطه بین حکومت و دین از مهمترین مباحث موجود در بررسیهای تاریخی میباشد،زیرا که قرنها مهمترین عامل مشروعیت بخش به حکومتها،نهاد دین بوده است با پایان گرفتن عصر طلایی عباسی و درگذشت خلفای قدرتمندی چون مامون(218 هـ."