معرفی کتاب: «مقدمه ای بر جغرافیای تاریخی ایران» معرفی و نقد

"مقدمه‌ای‌ بر جغرافیای تاریخی ایران مقدمه‌ای بر جغرافیای تاریخی ایران‌ تألیف:دکتر حسن بیک محمدی‌ ناشر:دانشگاه اصفهان، بهاء:6000 ریال‌ چاپ دوم:1378،214 ص‌ < OCR > مجتبی تبریزنیا می‌دانیم که ریشهء بسیاری از پدیده‌های امروزی‌ زندگی انسان به گذشته برمی‌گردد،لذا جغرافیدان در تحلیل‌های جغرافیایی خود و در تبیین و تحلیل مسایل‌ سیاسی،اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی به مطالعهء تاریخ‌ نیاز دارد تا از طریق بازگشت به گذشته و بررسی سیر تحولات و حوادث به درک و فهم مسایل امروزی‌ نایل آید،هرگاه جغرافیدان در این مرحله از تحقیق‌ قدم گذاشت،در واقع در قلمرو«جغرافیای تاریخی» وارد شده است. نویسنده‌ در مورد کتاب‌هایی که تاکنون در زمینهء جغرافیای‌ تاریخی نوشته شده،همچنین مهمترین مشخصات و ویژگی‌های اثر خود می‌نویسد:«در ایران هرچند کتب‌ متعددی تحت عنوان«جغرافیای تاریخی»نوشته شده‌ ولی باید توجه داشت که در این کتاب‌ها به وجه تسمیه‌ و بررسی حوادث و مسایل تاریخی شهرها و یا نواحی‌ اکتفا شده و بستر جغرافیایی و چگونگی روابط انسان‌ با محیط مورد توجه دقیق قرار نگرفته است. فصل دوم بحثی است پیرامون«اثرات و روابط متقابل تاریخ و جغرافیا»که سرفصل‌های آن عبارتند از: «رابطهء تاریخ با جغرافیا»«سیاست محیط و جغرافیا»، «اثر محیط و عوامل جغرافیایی بر مسایل تاریخی»، «جایگاه جغرافیای تاریخی»و«اهداف مشترک تاریخ‌ و جغرافیا»سومین فصل کتاب به بررسی«عوامل‌ مؤثر در روابط انسان و محیط در سرزمین ایران» اختصاص دارد،به همین منظور،نویسنده ابتدا به‌ توصیف و تشریح موقعیت جغرافیایی،ویژگی‌های‌ توپوگرافی و پیدایش اولین کانون‌های حکومتی در فلات ایران می‌پردازد،آنگاه به مقولات زیر در ارتباط با کشور و سرزمین ایران می‌پردازد:«موقعیت‌ جغرافیایی»،«عوامل موثر بر شکل‌گیری انواع‌ معیشت»،«نقش عوامل جغرافیایی بر تغییر مرزهای‌ سیاسی»،«اثر موقعیت ایران بر مسایل تاریخی و فرهنگی»،«نقش عوامل جغرافیایی بر مسایل‌ اقتصادی»،«نقش اسلام در وحدت مردم ایران»، «شکل‌گیری زبان فارسی»."