خلاصه ماشینی:
"علم آشنایی و افق وسیع ذهنی و اندیشهای او در حوزه فرهنگ ملی،او را به حافظه بیدار و هوشیار ایران زمین تبدیل کرده بود و به آثار او اهمیت و اعتباری خاص و ارزشی متعالی بخشیده بود که در نتیجه آن،بیش از نیمقرن یعنی از وقتی که نخستین کتاب خود را در فلسفه شعر در سال 1323 در بروجرد نگاشت تا به هنگام مرگش، ایرانیان شیفته علم را بر سر سفره فضیلتهای خویش بهرهها بخشید و آثار او،در ارائه حقیقت تمدن و فرهنگ ایران زمین،به ماندگاری رسیدند و مرجع خاص و عوام گشتند آنچنانکه میتوان گفت در این زمینه هیچ یک از استادان معاصر او،به اندازه او موفق به خلق و ارائه آثاری معتبر و متنوع در ادب و هنر و فلسفه و تاریخ و ادیان نشدهاند.
او فرزند زمان خویش بود و حتی در پیری و روزگار کهولت که از دهه هفتاد عمر خویش میگذشت نیز دقیقا به جاذبههای ادبیات و فرهنگ ایرانی برای جوانان امروز میاندیشید و فکر میکرد که چگونه میتواند زبان و خواست و اندیشه آنان را بشناسد و متناسب آن،با ایشان سخن بگوید و به همین دلیل خود را به آینده و آیندگان متعلق میدید و میگفت:«تا اینجا شصت منزل از این راه دراز دیریاز زندگی را در سختی و آسانی پیمودهام اما میدانم که هرجا این سیر و پویهام قطع شود،کسانی که من از طریق بحث و درس و تعلیم و تصنیف در وجود آنها در ضرب شدهام چیزی از اندیشه و احساس و از آرمان بر آن نیز همراه خود به نسلهای آینده و دنیایی که سال به سال همراه نوروز ولادت مییابد و تجدید میشود و پیش میرود خواهند برد و به هر تقدیر،روزی که هیچ نشانی از سیمای روح و جسم من پیش نظرها نیست،باز چیزی از احساس و اندیشهام اینجا و آنجا باقی است."