علم منطق - مجله اخگر مقاله

"آنچه قوام چیز بودن ماهیت بدان است سابقا اشاره کردیم که در پاسخ از چیست حقیقی حقیقت چیزی که مورد پرسش است واقع میشود که قوام چیز بودن آن بدان است ولی همان حقیقت هم که‌ در پاسخ گفته میشود از لحاظ اجمال و تفصیل و نقص و تمام تا سه رتبه میتوان برای‌ آن تصور کرد:1-دانی 2-عالی 3-اعلی انسان که در پاسخ پرسش از ماهیات متفق الحقیقة مانند حسن،خسرو،کاوس، بهرام و غیره گفته میشود و آنرا نوع نام نهاده‌اند پاسخی مجمل است زیرا خود این‌ پاسخ را باید شکافت و بتفصیل آن رسید و جا دارد که بپرسند که انسان چیست؟ که فکر پس از شکافتن آن حد تام آنرا پیدا میکند و میگوید انسان حیوان ناطق‌ است حال اگر حیوانکه ماهیت ناقص جنسی است در پاسخ پرسش بالا گفته میشود گرچه پاسخی درست است ولی با مقایسهء با پاسخهای دیگری مانند انسان که ماهیت‌ تام نوعی است یا حیوان ناطق که حد تام انسان است باید گفت پاسخی ناتمام و ناقص‌ است و در عین حال قوام چیز بودن حسن،خسرو و سایر ماهیات نام برده شده بحیوانیت‌ آنها است همانطور که قوام چیز بودن آنها بانسانیت یا بطور تفصیل بحیوان ناطق‌ بودن آنها میباشد."