چکیده:
تروریسم یکی از واژههای مبهم در عرصه بینالمللی است که به علت پیچیدگی مفهوم و
مصادیق آن با نوعی «بحران معنا» در تعریف و تحدید قلمرو آن مواجه هستیم. تعاریفی که
از تروریسم و ابعاد آن ارائه شده بیش از آنکه منطبق بر عینیتگرایی و پذیرش
دوگانگی ارزش / واقعیت باشد، برگرفته از برساختههای گفتمانی و تبلیغی است. در
شرایط بحران معنا در معرفی تروریسم چند پرسش اساسی مطرح میشود: چه چیزی تروریسم را
از سایر اشکال منازع? خشونت آمیز متمایز میسازد؟ چرا خشونت یک دولت یا گروه
تروریستی و خشونت گروه یا دولتی دیگر پاد تروریستی معرفی میشود؟ چرا برخی گروهها
و افراد در یک زمان «مبارزان آزادی» معرفی میشوند و همان گروهها، با حفظ
ایدئولوژی افراطی خود، در زمان دیگر و در شرایط سیاسی دیگر «تروریست» نامیده
میشوند؟ هدف مقاله حاضر، بررسی و تبیین ایدهها و مشکلات اصلی موجود در روند مفهوم
سازی تروریسم در دو گفتمان رسمی ـ سیاسی و علمی ـ آکادمیک است.
خلاصه ماشینی:
"دیرینه شناسی فوکو نشان میدهد آنچه در چارچوب گفتمان علمی تروریسم مطرح میشود کشف معنایی نهفته یا حقیقتی عمیق نیست، بلکه توصیف قلمرو و وجود و عملکرد کردارهای گفتمانی است که صورت بندی معرفتی بر اساس آنها تشخص و قطعیت مییابد.
آنجلو کورلت در این خصوص یادآوری میکند که نیازی نیست که تحقق عینی خشونت را تروریسم بنامیم، بلکه تهدید به اعمال آن نیز میتواند از عناصر ذاتی اعمال تروریستی باشد؛[5] دوم، خشونت با اهداف سیاسی: به منظور تفکیک تروریسم از سایر اشکال خشونت و اعمال بزهکارانهای مانند قتل یا سوء قصد با انگیزههای اقتصادی و شخصی، برخی نویسندگان صرفا گروهها و بازیگرانی را در زمره تروریستها قرار میدهند که در صدد تحت تأثیر قرار دادن اعمال و رفتار سیاسی حاکمان از طریق اعمال خشونتآمیزهستند؛[6] سوم، غیر نظامیان، آماج تهدیدات و آسیبهای تروریستی: خصیصهای که به عنوان عنصر اصلی متمامیز کننده تروریسم از سایر اشکال خشونت مطرح شده آسیب رساندن به شهروندان یا تهدید به اعمال خشونت علیه آنان است.
به عبارت سادهتر، در این نگاه گفته میشود که اگر تفاوت چندانی میان دولتهای مدرن و تروریستها از حیث به کارگیری خشونت سیاسی علیه غیر نظامیان وجود ندارد، چگونه میتوان به ماهیتی اخلاقی بر اساس عینیتگرایی در تعریف تروریسم رسید؟ به سخن دیگر، رویکرد نسبی، شکاک و ذهنگراست و در آن هیچ تعریف و باز تعریف مدرنی پذیرفته نمیشود.
Richard Devetk, Postmodernism in Scott Burchill and Andrew Linklater (Ed), Theories of International Relations, (New York, St. Martin Press, 1996), P."