چکیده:
چالش همگرایی و واگرایی روند درآمد سرانه، یکی از چالشهای مهم جهانیشدن است. در
این مقاله بر اساس تلفیقی از نظریه عدول از تناسب ماتسویاما و نظریه مخروطهای
چندگانه دیردرف، فرضیه همگرایی روند درآمد سرانه کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه و
آفریقای شمالی مورد آزمون و تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. از آن جا که این منطقه از
تنوع کافی محصول برخوردار نیست، پیشبینی میشود که سطح درآمد سرانه منطقه در تعادل
سطح پایین پرتو قرارداشته باشد؛ ولی در عین حال روند درآمد سرانه آن تحت تأثیر
فرایند جهانی شدن، در مخروط خاص خود همگرا باشد. آزمون فرضیه با الگوی «تقاوت در
تفاوتها» انجام میشود. ویژگی برجسته این الگو این است که اجازه میدهد میزان
همگرایی درآمد سرانه کشورهایی که آزادسازی اقتصادی را تجربه نمودهاند به طور
همزمان، هم با میزان همگرایی مقطع پیشین و هم با کشورهای دیگر منطقه که به اصلاحات
اقتصادی مبادرت ننمودهاند مقایسه شود.
خلاصه ماشینی:
"نمودار (6) مقایسه روند برآورد شده درآمد سرانه کشورهای سازگار در دو مقطع اینک زمان آن فرا رسیده است که برای حذف اثر عوامل ناشناخته، ضرایب گروه شاهد نیز برآورد گردد، یعنی: (12) با توجه به برآورد انجام شدهای که نتایج آن در جدول (2- پ) پیوست منعکس است داریم: (13) (dr)(t)15/0 + 0(t)1/0 - (dr) 61/1 - 38/9 (81/5) (29/5-) (38/4-) (31/70) باز هم بر اساس تخمین انجام شده، نرخ همگرایی کشورهای شاهد پیش از تاریخ آزادسازی _ به طور مطلق _ 1/0 و نرخ واگرایی این کشورها در مقطع دوم، 05/0=10/0- 15/0 میباشد.
(16) (dr)(t)09/0 + (t) 10/0- (dr)74/0 - 43/8 (62/4) (16/7-) (53/2-) (94/78) با ترکیب معادلههای (10)، (12)، (15) و (16) فرم خلاصه شده و محاسبه شده بدین قرار است: (17) (djr)(t)01/0-(dj)(t)03/0 + (dr)(t)09/0+ (t) 1/0– (djr)01/0+ (dj)91/0 + (dr)74/0 –43/8ln σjrt= در معادله (17) وضعیت هر گروه با هر رژیمی منعکس میباشد که میتوان بر اساس آن جدول (4) را ترسیم نمود: جدول (4) ـ وضعیت تفصیلی هرگروه در هر مقطع با شیوه دوم گروه ـ مقطع عرض از مبدأ نرخ همگرایی گروه سازگار پیش از آزادسازی 34/9 = 3a + 1a 07/0- = 3b + 1b گروه سازگار پس از آزادسازی 61/8 = 4a + 3a + 2a + 1a 01/0 = 4b + 3b + 1b + 1b گروه شاهد پیش از آزادسازی 43/8 = 1a 1/0- = 1b گروه شاهد پس از آزادسازی 69/7 = 2a + 1a 01/0 -= 2b + 1b برای حذف نقش سایر عوامل در واگرایی روند درآمد سرانه کشورهای سازگار پس از اتخاذ مشی آزادسازی باید نرخ همگرایی گروه شاهد را از گروه سازگار پس از آزادسازی کسر نمود و یا ( ) را محاسبه کرد.
پس نتیجهای که از این شیوه طبقه بندی کشورها به دو گروه سازگار و شاهد _ با یک تفاوت معنادار _ حاصل شد، نیز همانند شیوه پیشین حاکی از این است که فرضیه این مقاله تا کنون رد نشده است، یعنی جهانی شدن موجب همگرایی درآمد سرانه کشورهای منطقه میشود."