چکیده:
حکومت صفویه یکی از مهمترین و بحثانگیزترین سلسلههای ایرانی است که در پیدایش
آن، تشیع و تصوف و پیوند آن دو، مسأله آناتولی، خانقاه اردبیل و قزلباشان نقش
مؤثری داشت قزلباشان که در آغاز مترادف با صوفی بودند، در تثبیت قدرت صفوی نقش
اساسی ایفا نمودند و نفوذ همهجانبهای در حکومت صفویه داشتند که با ورود علمای جبل
عامل در عصر تهامسب یکم رابطه مریدی و مرادی به رابطه شرعی تبدیل شد و از نفوذ
صوفین کاسته شد و در نتیجه درگیری بین اهل طریقت و شریعت آغاز گردید که در عهد
سلاطین اولیه صفوی تا حدی محسوس نبود ولی بعدها روند تصوفزدایی شدت گرفت. و حتی
تعداد زیادی از صوفیان نفیبلد شدند که علل این درگیری را میتوان در عملکرد صوفیان
جستجو کرد.
خلاصه ماشینی:
"چکیده حکومت صفویه یکی از مهمترین و بحثانگیزترین سلسلههای ایرانی است که در پیدایش آن، تشیع و تصوف و پیوند آن دو، مسأله آناتولی، خانقاه اردبیل و قزلباشان نقش مؤثری داشت قزلباشان که در آغاز مترادف با صوفی بودند، در تثبیت قدرت صفوی نقش اساسی ایفا نمودند و نفوذ همهجانبهای در حکومت صفویه داشتند که با ورود علمای جبل عامل در عصر تهامسب یکم رابطه مریدی و مرادی به رابطه شرعی تبدیل شد و از نفوذ صوفین کاسته شد و در نتیجه درگیری بین اهل طریقت و شریعت آغاز گردید که در عهد سلاطین اولیه صفوی تا حدی محسوس نبود ولی بعدها روند تصوفزدایی شدت گرفت.
سلسله صفویه که در آغاز با فداکاری قزلباشان و اهل طریقت تأسیس گردید، به مرور زمان با ورود علمای شیعه از جبل عامل و دیگر نواحی به مرکز حکومت صفوی، اختلاف و درکیری بین آنان و اهل طریقت آغاز گردید، که علت این اختلاف را باید از پیشینه اهل طریقت و برداشتهای اهل شریعت از عملکرد آنها جستجو کرد، در این مقاله ابتدا با بیان پیشینه اهل تصوف و علل مخالفت متشرعان با صوفیان به عوامل تشکیل دولت صفویه پرداخته شده و سپس عملکرد پادشاهان صفوی در مقابل اهل شریعت و طریقت و ستیز این دو تفکر مورد بررسی قرار گرفته و در پایان به برخورد چند تن از عالمان با اهل طریقت اشاره شده است."