چکیده:
نورالدین عبدالرحمان جامی (درگذشته 898 ه . ق) بیش از دیگر شاعران ایرانی، با امیرخسرو دهلوی و آثار او انس و الفت داشته و
در کار و حال هر دو مشابهت‌ها و همانندی‌های قابل ملاحظه است که عبارتند از: 1. هر دو در حیات هنری خود، معطوف به گذشته‌اند. 2.
هر دو دیوان خود را به چند بخش تقسیم کرده‌اند. 3. امیر خسرو در منظومه قران‌السعدین عناوین فصول و ابواب کتاب را به صورت
قصیده‌ای موزون مرتب نموده، جامی نیز بسیاری از عناوین قصاید خود را موزون کرده است. 4. هر دو اثر منثور پدید آورده‌اند. 5. هر دو
با تصوف رابطه دارند.
خلاصه ماشینی:
"داوری جامی دربارهء شعر امیر خسرو را در مقدمه‌ای که بر تحفة الاحرار خود نوشته است و هم در چند جا از منظومه‌های او می‌بینیم[هفت اورنگ،صص 663،957،909 و 729]،اما توجه خاص او تنها به شخصیت شاعری امیر خسرو محدود نیست؛چرا که امیر خسرو،به سبب رابطه‌اش با تصوف و نسبتش به یکی از نمایندگان معروف آن در شبه قارهء آن روز،یعنی نظام الدین اولیا(محمد بن احمد،م:527 هـ.
آنچه گفتیم،به تناسب مجال سخن،اشاره‌ای به نوشته‌های جامی دربارهء امیر خسرو و حضور او در مجموعهء شاعران بهارستان و صوفیان نفحات الانس بود،اما خواننده‌ای که در شعر و احوال این دو گوینده تأملی دارد و آثار آنها را با یکدیگر می‌سنجد،آشکارا سیر نوسانی شعر و ادب فارسی را در شبه قاره خواهد دید و تأثیر شاعر دهلوی(م: 527 هـ.
مشابهت آشکار دیگری که به همانندی حوزهء فرهنگی امیر خسرو و جامی مربوط است،و البته مانند فقرات پیشین چنان نیست که به اختیار انتخاب کرده باشند،رابطهء آنان با تصوف است که برای هر دو از روزگار جوانی پدید آمده است:امیر خسرو از زمان بلوغ به نظام الدین اولیا نسبت و ارادت یافت82و این پیوند کم‌وبیش تا پایان عمر ادامه داشت،و حتی چنان‌که گفته‌اند درگذشت شاعر شش ماه پس از وفات شیخ و در سوگ فقدان مراد بود[سیر الاولیاء،ص 503]و جامی هم به گفته خود او[نفحات الانس، ص 893]کودکی پنج ساله بود که به دیدار خواجه محمد پارسا(م:238 هـ."
(
, 
, 
)
