چکیده:
جهت کوتاهی و کندی.دیگر آنکه مادهی غفران و استغفار برای«ذنب»استفاده میشود در حالی که برای اثم استفاده نمیشود که ین مسئله نیز قابل تامل است و حتما میتوان با بررسی آن به نکات جالبی دست پیدا کرد.در تفاوت واژهی«خطیئه»با«اثم»نیز میتوان به دو مورد اشاره کرد:اول از لحاظ معانی اصلی ریشه که در«اثم»کوتاهی و سستی در عمل مطرح است؛اما در خطا اشتباه کردن بیان شده است و فرق دوم آن در شرط آنهاست که در اثم عمدی بودن شرط است اما در خطا غیر عمدی بودن شرط است.ریشهیابی معنایی لغات قرآنی و بررسی سیر تطور معنایی آنها در طول زمان و همچنین توجه به معانی اولیه و نزدیک به زمان صدور آنها نقش به سزایی در ارائه ترجمهی صحیح و تفسیر دقیق آیات دارد که ما در این نوشتار واژهی«اثم»و برخی مترادفات آن را مورد بررسی قرار دادهایم.کندی و تاخیر و کوتاهی دو معنای اصلی و اولیهی این واژه است که در تمام معانی دیگر این کلمه-از جمله گناه، شراب،قمار،دروغ و...-نهفته است چرا که گناه و همهای مصادیق آن موجب کندی و درنگ در انجام فعل خیر است. «خطیئه»و«ذنب»از واژههای مترادف اثم محسوب میشوند اما با دقت و بررسی لغوی آنها میتوان به تفاوتهای معانی آن پی برد.فرق«ذنب»با واژه«اثم»یکی از لحاظ معنای اصلی ریشه است یعنی زاویهی نگاه به گناه در«ذنب»از جهت لحوق پستی و تبعیت است اما در«اثم»از
خلاصه ماشینی:
"همانطور که میبینیم بسیاری از معانی یادشده در ارتباط با گناه،تعریف و مصادیق آن است و ارتباط آنها با معنای اصلی همان است که راغب نیز به آن اشاره کرده است،چون اثم و اثام برای افعالی که مانع رسیدن به ثواب و پاداش است استفاده میشود لذا در همهی آنها معنی تأخیر و درنگ و ممانعت در انجام کار خیر و در واقع کوتاهی(معنای ابو هلال)در انجام آن نهفته است و شاید بتوان گفت بهترین آیه در تایید این معنای اصلی آیه شریفهی ذیل است.
ک:الفیروزآبادی،ج 1،ص 86، 96؛الزبیدی،ج 1،ص 994،405) معنای اصلی واژهی ذنب و تفاوت آن با واژههای مشابه: به نظر میرسد بهترین بیان برای بیان معنای اصلی این واژه همان است که التحقیق به آن اشاره کرده است: تبعیت و پیروی با قیود تأخر،اتصال و پستی(مصطفوی،ج 3،ص 433)و دقیقا از همینجا ارتباط این واژه با معنای اثم که لغویون به عنوان یکی از معانی آن ذکر کردهاند کشف میشود و این راتباط بسیار جالب است چرا که آثم از اثم پیروی میکند بدون آنکه از آثارش جدا شود که این پست و کریه است."