گفتمان: فراسوی چالشهای ایران و آژانس در پرونده هسته ای سخنرانی

در تاریخ 82/8/12 دکتر حسن روحانی نماینده مقام معظم رهبری در شورایعالی امنیت ملی در مجمع اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی‌ که با حضور رئیس جمهور وقت(آقای خاتمی)تشکیل شده بود،شرکت جست و با ایشان در باب چالشهای ایران و آژانس در قضیه‌ هسته‌ای سخن گفت: دکتر روحانی در این گفتگو،ابتداء موقعیت کشورمان را از نظر دستیابی به فن‌آوری هسته‌ای شمرده و سپس تاریخچه رشد این‌ فن‌آوری و چگونگی حساس شدن غربیها و وردو البرادعی در زمستان 81 را باز می‌گشاید.دکتر روحانی توضیح می‌دهد که چگونه تفرق و ناهماهنگی در قبال قضیه هسته‌ای،آفات خود را بر نظام تحمیل کرد و چه‌طور شد که نهایتأ قبل از سپتامبر 2003(شهریور 82)نظام با ایجاد وحدت در فرماندهی و ارتقاء تدبیر عقلانیت در هدایت موضوع،ابتکار عمل را به دست گرفت و مؤفق شد در اوج تعرضات میلیتاریستی‌ آمیکا در منطقه که به دنبال پیروزی در افغانستان و عراق به اوج خود رسیده بود،کشور را از صدمه جدی مصون بدارد. گفتگوهای دکتر روحانی با اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی-که با پرسشها و پاسخهایی همراه است-جدا از ابعاد روشنگرانه در خصوص نحوه مدیریت این بحران،منعکس‌کننده ناگفته‌هایی است که می‌تواند برای تحلیل‌گران مباحث استراتژیک،سودمند افتد.

"در جلساتی که در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی تشکیل می‌شد این اختلاف نظرها کاملا مشهود بود و اینجا بود که این بحث در سطح کشور مطرح شد که‌ راجع به پروتکل الحاقی چه اقدامی باید صورت گیرد،اگر یادتان باشد،سروصدای زیادی در کشور شروع شد که آیا پروتکل را بپذیرم یا نپذیرم،پذیرش پروتکل خیانت است و یا ضرورت، دلیل آن هم این بود که آقای البرادعی(مدیر کل آژانس)در گزارشی که برای ماه سپتامبر آماده‌ کرد بود و منتشر شده بود به صراحت به این نکته اشاره کرد بود که من راجع به پرونده‌ هسته‌ای ایران بدون اینکه ایران پروتکل الحاقی را بپذیرد و آن را اجرا کند قادر نیستم که راستی‌ آزمایی کنم یعنی من نمی‌توانم‌ Verification را انجام دهم و برای من راستی آزمایی امکان‌پذیر نیست. ولی بعد از اینکه این توافق در سطح کارشناسان انجام گرفت و بعد سه وزیر آن را امضا کردند و برای ما ارسال کردند،آمریکاییها خیلی به آنها فشار آوردند که در نهایت از تعهدات خود عقب‌نشینی کردند،نسبت به خبر فشار شدید آمریکا در این مورد،ابتداء از طرق‌ سیاسی آن را شنیدیم و بعد در روزنامه‌های اروپایی هم موضوع،منتشر شد که بوش با بلر تماس گرفته و از کار سه کشور انتقاد کرده که این چه توافقی است که با ایران امضا کرده‌اید؟ ما غنی‌سازی را در حدی که در قطعنامه‌ها آمده بود تعلیق کردیم و نه بیشتر از آن،آنها هم‌ تعهد کرده بودند که پرونده ما را در ماه ژوئن از دستور کار شورای حکام خارج کنند."