خلاصه ماشینی:
"با خواندن این جمله که به معنایی آغاز خاطرات سیاسی شواردنادزه است، فزون بر کنجکاوی خواننده برای آشنایی با جریانها و وقایعی که وعدهء شرحشان داده میشود، سؤالی ذهن او را به خود مشغول میکند:مگر جریانها و وقایع میتوانند بر شکلگیری و تحول ایدئولوژیها تأثیر بگذارند؟مگر ایدئولوژیها مجموعههای مستحکمی از باورها نیستند که در لحظات پرشور و هیجان تاریخی،عمدهء پیروان خود را مییابند و فقط فجایع میتوانند به زندگیشان خاتمه دهند؟مگر ایدئولوژیها مانند نظریههای علمی شامل نفی و اثباتند تا به محک تجربه به آنها گروید یا از آنها دل کند؟و سؤالات بسیاری از همین دست.
ریمون بودون (Raymond Boudon) محقق و جامعهشناس فرانسوی در مطالعهای تطبیقی2که پیرامون نظریههای مختلف در مورد ایدئولوژی انجام داده است،به نتایجی میرسد که میتوان به واسطهء آنها علل و چگونگی این تأثیرپذیری را توضیح داد.
بودون پس از ارزیابی این نظریهها،نظر خود را که تعمیم نظریهء ماکس وبر (MaX Weber) در مورد پدیدههای اجتماعی به موضوع ایدئولوژی است،به این صورت بیان میکنند:«ایدئولوژیها اجزاء طبیعی زندگی اجتماعی هستند و مطرحشدنشان درست به دلیل معقول بودن انسان است نه علیرغم آن»3.
آیا میتوان چنین حقی را برای یک نظام قائل شد؟آیا یک نظام میتواند در تمامی ابعاد زندگی انسانی دخالت کند و به جای او تصمیم بگیرد؟حدود جمعگرایی کدام است؟ پرسشهایی از این دست در ذهن باقی میمانند و در نهان با باورهای فرد جدال میکنند.
ارزیابی آن اندیشه و این راه خود محتاج نوشتههای دیگری است،اما آنچه میتوان به عنوان نتیجه در اینجا یادآوری کرد،مسئلهء سرعت تأثیرپذیری ایدئولوژی از وقایع روزمره است."