چکیده:
برای درک جایگاه شعر در شریعت، از بررسی نگاه کلی اسلام به هنر
باید شروع کرد؛ سپس منظرها و نظریههای گوناگون را در مواجهه با شعر و
شاعر بررسید. در نوشتار پیش رو، نگاههای مخالف و موافق بررسی شده
است. در ادامه، از چهره هنر و شعر در روایات دینی سخن رفته و در پایان نیز
نام و یاد مختصری از چند شاعر بزرگ پارسیگوی شده است. ذکر این چند
تن، بدان رو است که خواننده از باب «مشت نمونه خروار» دریابد که شعر
فارسی در بنمایهها و پیکر خود، وامدار اندیشههای دینی و عرفانی است.
بدینرو در مثالها و ابیات، بیشتر به محتوا نظر شده است.
خلاصه ماشینی:
"قرآن کریم با ذکر همین اوصاف در مورد دستهای از شاعران، در واقع شعر را تأیید کرده است و به شعر اجازه میدهد تا به عنوان هنر مطلوب جزو عناصر فرهنگی اسلامی باشد و بدین ترتیب هنر شعر را از فضاهای مسموم و آلوده به عرصهای اجتماعی و انسانی کشاند و از این هنر در خدمت تبلیغ اسلام و فرهنگ دینی بهرهگیری کرد.
از جمله اشاره او به «آیه قربی» (قل لااسئلکم علیه اجرا الاالمودة فی القربی) است که بخشی از آیه 23 سوره شوری و ناظر به مودت و دوستی با اهل بیت است: دامن اولاد حیدر گیر و از طوفان مترس گرد کشتیگیر و بنشان این فزع اندر پسین بیتولا بر علی و آل او دوزخ تراست خوار و بیتسلیمی از تسنیم واز خلد برین کسایی در فراز دیگری از این قصیده، حکومت مروانیان و یزیدیان را ذم میکند و از اینکه این گروه فاسق منبر رسول الله و اولاد او را با وجود خویش آلوده نمودهاند، میگوید: منبری کالوده گشت از پای مروان و یزید حق صادق کی شناسد و آن زین العابدین؟ سوگنامه کربلا نخستین سوگنامه مذهبی در شعر فارسی است که توسط کسایی مروزی سروده شده است.
ایشان کارنامه دوره دوم شعر سنایی را چنین ارزیابی مینمایند: دوره دوم زندگی شاعر، دوره تغییر حال تکامل معنوی او است و شاعر دراین دوره مدتی را در سیر آفاق و انفس گذرانده است و چندی با رجال بزرگ خراسان معاشرت داشته است و مدتی در خدمت مشایخ زانوی تلمذ بر زمین زده است و دیر گاهی در تفکر و تأمل بهسر برده و مایه علمی خود را از این راهها و با افکار نو و اندیشههای دینی عرفانی همراه کرده و از این میان سنخ جدید و شیوه شاعری تازه خود را پدید آورده و در قصائد و غزلیات و قلندریات و ترجیعات متعدد نشان داده است و به همان معروف شده است."