خلاصه ماشینی:
"»و این سنتگرائی یا بازگشت چون تقلید محض بود با شکست روبرو شد و تنها فایدهای که داشت رونق دگربارۀ مداحی در دورۀ قاجاری بود که این لکۀ ننگ را که دیر زمانی بود از دامان ادب فارسی پاک شده بود،دوباره رواج داد زیرا؛سبک هندی نمیتوانست تملقات مداحی را برتابد و همین امر، باعث تقویت پیروان بازگشت ادبی شد که در قصاید پرطمطراق به مدح خاقان بپردازند وصله دریافت دارند و ناچار قصیده که بیشتر میتوانست بار مدح را بر دوش بکشد،دوباره جانشین غزل شد و اگر شعرای غزلسرائی هم بودند جز تقلید از پیشینیان چیز مهمی بر گنجینۀ ادب فارسی نیفزودند و مسلما آنچه از روی تقلید ساخته شود،نمیتواند حاوی ابداع و ابتکاری باشد؛بقول اخوان ثالث «نهضت بازگشت،فقط بسان کودتائی بود برای ساقط کردن سلطنت انحصاری دودمان سبک هندی،که همه از آن به تنگ آمده بودند و ایجاد ملکوک الطوایفی در شعر و ادب،با این تفاوت که هیچ چهرهای درخشانتر از چهرههای پیش پیدا نکرد،سهل است که حتی مشتی آدمهای دروغین بوجود آورد:سعدی دروغین، سنائی دروغین،منوچهری دروغین و دیگر و دیگران."