شهرزاد و شب هزار و یکم معرفی و نقد

"شاید رضا کمال‌ شهرزاد تنها کسی باشد که به‌طور ویژه،تمرکز خود را روی داستان‌های هزار و یک‌ شب گذاشته و از آن در تئاتر به توجه به نظریات ویکتور هوگو در مورد نهضت رمانتیک‌ و اصالت احساس و عاطفه انسانی استفاده کرده است. ) این نمایشنامه‌ها از آن‌رو اهمیت دارند که اولا براساس کتاب هزار و یک شب‌ نوشته شده‌اند که ظرفیت‌های نمایشی قابل توجهی دارد و کمتر به آن پرداخته شده، ثانیا در دوره‌ای که اقتباس،بیشتر به صورت تنظیم نمایشی متن اصلی بود،رضا کمال‌ با نمایشنامه‌های خود نشان داد که می‌توان متن جدیدی براساس انگیزه‌ها و شیوه‌های‌ نوشتاری اقتباس کننده از متن اصلی خلق کرد. حالا این موقعیت جدید منجر به چه موقعیت‌ها و واکنش‌هایی می‌شود؟همین موقعیت است که باعث می‌شود مخاطب‌ کنجکاو شود تا بداند بعد چه اتفاقی می‌افتد و چرا؟ رضا کمال با خلق موقعیت بکر،علاوه بر آنکه به ساختار طرح خود استحکام‌ می‌بخشد،به شخصیت‌های نمایشنامه نیز عمق و رنگ می‌دهد و آنها را از آن حالت تک‌ بعدی که در متن اصلی هستند،خارج می‌سازد. از آن طرف شاه نیز از غم دوری شهرزاد دلتنگ است،پشیمان است و دچار کابوس‌ می‌شود و در این حالت مالیخولیایی،نتیجهء قتل‌های خود را می‌بیند:ارواح زنانی که به‌ سوی او می‌آیند تا او را بکشند. زبانی که رضا کمال برای نمایشنامه به کار می‌برد،زبانی است ساده و شاعرانه که‌ علاوه بر آنکه فضای تاریخی و روانی اثر را القا می‌کند،از عهد،ترسیم موقعیت‌ها و بیان‌ تم اصلی و حالات مختلف نمایش نیز برمی‌آید."