چکیده:
در این تحقیق به دنبال بررسی ساختار بازار کالاهای صادراتی کشاورزی ایران (پسته، خرما، انگور و سیب) هستیم. برای بررسی تحولات در بازارکالاهای فوق به سنجش تمرکز جهانی بازارهای مزبور در طی دو ره زمانی 1961- 2001 میلادی پرداخته ایم. این مقاله درصدد بررسی ساختار بازار کالاهای صادراتی فوق از حیث رقابتی یا انحصاری بودن، مشخص نمودن تمرکز جانب عرضه در این بازارها و ارزیابی اثر تمرکز بازار جهانی این محصولات در درآمد ارزی ایران است. نتایج بررسی اثر سهم بازار 4 کالای کشاورزی ایران (پسته، خرما. انگور و سیب) نشان دهنده آن است که تنها سهم بازار پسته کشور تاثیرمعنی داری در تمرکز بازار جها نی داشته است و در هیچ یک از این بازارها، تمرکز بازار جهانی اثر معنی داری در متوسط قیمت جهانی نداشته است. همچنین ساختار بازار، تنها در بازار پسته تاثیر مثبت بر درآمد ارزی ایران داشته و در بازارهای دیگر ساختار بازار تاثیر معنی داری در درامد ارزی نداشته است.طبقه بندی JEL: Q17.
This research is concentrated on elaborating the structure of the selected agricultural export commodities in Iran، namely; apple، grape، date، pistachio.
In order to find the functioning of these markets، the concentration ratios in each of these markets have been analysed for 1961-2000 period.
This study is considering the structure of these markets from competition point of view، and explaining the concentration degree in supply side of the market as well demand side، and also evaluating the effect of the concentration on the non-oil export income of Iran.
Investigating the market share of the above four commodities for Iran revealed that the market share for pistachio is the only one which has a significant effect in the concentration ratio of the world pistachio market and the concentration ratio in none of these markets have any significant effect in the average world price of that commodity. Finally it is found that only the structure of pistachio market has a significant effect on the non-oil income of Iran.
خلاصه ماشینی:
"برای بازار پسته این امر را میتوان به دو عامل مرتبط کرد: 1- فقدان استراتژی قیمتگذاری صادراتی 2- وجود انحصار خرید در بازارهای طرف تجاری ایران بهعبارت دیگر بهخاطر متمرکز بودن شرکای تجاری (تمرکز بالای بازارهای هدف ایران) عملا خریداران نیز قدرت بازاری دارند و این خود منجر شده که کشور مسلط در این بازار (ایران) نتواند در قیمتگذاری این کالا نقش مؤثری داشته باشد.
با برآورد تابع عرضه صادرات پسته ایران به شکل زیر 1 مشاهده میشود که تمرکز بازار جهانی پسته، تاثیر معنیداری در کسب درآمد ارزی در بازار این محصول داشته است.
ارتباط ساختار بازار با درآمد ارزی ایران در بازار خرما برای این منظور تابع عرضه زیر را مورد برازش قرار دادهایم: که در اینجا RNOX ارزش ریالی صادرات خرمای ایران، PRO میزان تولید خرما در ایران، HHI شاخص تمرکز بازار خرما و ERX نرخ ارز صادراتی است و PPWI متوسط قیمت صادراتی جهانی خرما و PDSI متوسط قیمت صادرات - Cointegration.
ماخذ: بررسی پژوهش جاری(1382) برآورد تابع عرضه صادرات انگور ایران t-statistic Prob ضرایب متغیرها متغیر (12/0 = P) 58/1- 74/186- C (09/0 = P) 69/1 12/0 HHI (20/0 = P) 28/1 01/0 FER (051/0 = P) 02/2 55/66 PDD/PW (008/0 = P) 76/2 00017/0 PROG (0000/0 = P) 93/4- 068/303- 1979DUM 46/0 =2R (0004/0P= ) 99/5 F= 87/1 D-w= Augmanted Dickey & Fuller unit root test on Residual Mackinon Critical Value 73/6- ADF= 62/2- = Critical Value 1% 94/1- = Critical Value 5% 62/1- = Critical Value 10% توضیحات: مدل فوق برای دوره 1961-2001 مورد ارزیابی قرار گرفته است ###############5############### ###############6###############"