چکیده:
پیشینهی هیچ قوم و ملتی از جادو و گونههای آن تهی نیست.در کنار علوم گوناگون،دانشهای نهانی(علوم غریبه)که گاه شبه علم نامیده شدهاند،همواره از رواج و روایی برخوردار بوده است.تا جایی که بسیاری از پژوهندگان تاریخ علم، خاستگاه بسیاری از دانشها را جادو دانستهاند.و با اندیشمندانی که در این باره نگاشتهاند و بدان پرداختهاند.در ایران باستان نیز گونههای جادو،جادوی سفید Wite magic و سیاه Blac magic رواج داشته است.در این جستار جادو در ایران باستان و کیش زرتشت به کوتاهی بررسی میشود.
خلاصه ماشینی:
"جادو در میان ایرانیان باستان به شکلهای گوناگون وجود داشته است.
نام مغان نیز از دوران دور با جادو آمیخته است.
در آثار پژوهندگان غربی از مغان به عنوان نخستین جادوگران یاد شده است و آنان را
و از همه مهمتر،از زرتشت نیز به عنوان جادوگر بزرگی در این آثار یاد شده است.
کاربردهای جادو در ایران کهن،نیز مانند تمدنهای پیشین،گوناگون و متفاوت بوده است.
در این میان نقشهای جادویی خدایان شایان توجه است.
و شر و توتم و تابوها در بسیاری از جاهای دیگر نیز وجود داشته است.
از جادو کاری فریدون و افسونگری زال در شاهنامه ابیاتی آورده شده است.
نام مغان از دوران کهن با کهانت و جادو همراه بوده است.
فقط یاد آوری این نکته است که پیشینهی مغان آنچنان روشن و بیابهام هم نیست.
مغان گویا یک گروه خاص بودند که انجام آداب و مراسم دینی به عهدهی آنان بوده است.
هرچند دکتر سرکاراتی نظر دیگری در این باره دارد:«افسانهی سفر مغان به اورشلیم برای
تاریخ ایران نشانهی سستی پایگاه مغان در دربار هخامنشیان بوده است.
شمالی نیست،بلکه نام گروهی روحانی است که کارهای جادویی نیز انجام میدادهاند.
زندگیاش بیانگر و نشانهی رواج جادو در میان ایرانیان آن دوران است.
دیگر یا جادوی سفید وجود دارد و یکی از نکات مهم،جادو درمانی است که به صورت منتر و
یکی از آثار جادویی که شخصیت اصلی آن نیز جادوگر بزرگی است و کسانی را که از
گونههای جادو در ایران از دوران بسیار کهن رواج داشته است.
است و بسیاری از متون بازماندهی کهن اشاراتی به گونههای جادو نیز دارند."