چکیده:
واژه"چک"از جمله واژههای قدیمی فارسی است که به معنای سند،قباله و برات کاربرد داشته است.مشابهت آوایی و معنایی این واژه،با واژهء اروپایی "چک"که در دهههای اخیر در زبان فارسی رواج یافته،سبب شده است تا فرهنگنگاران برجسته و محققان بسیاری به اشتباه،ریشهء این واژهء اروپایی را همین واژهء قدیمی فارسی بدانند.بررسی ریشه شناختی این واژه اروپایی حکایت از فارسی بودن ریشهء آن واژه دارد،اما نه واژهء چک که ریشهء آن، واژهء فارسی"شاه"در بازی شطرنج بوده که در قالب عبارتی ندایی به کار می رفته که در سیر انتقال خود با نوعی دگرگونی شگرف آوایی و معنایی همراه شده و مجددا در قالب واژهء به ظاهر دخیل"چک"به زبان فارسی راه یافته است.و همین مساله به خطایی بارز در ریشهیابی این واژه در فرهنگهای برجستهء فارسی و تکرار آن در آثار متعدد دیگر انجامیده است.ازاینرو،در این نوشتار این خطای بارز ریشه شناختی در فرهنگهای برجستهء فارسی نقد و بررسی میگردد.
خلاصه ماشینی:
""چک"که در دهههای اخیر در زبان فارسی رواج یافته،سبب شده است تا
شده و مجددا در قالب واژهء به ظاهر دخیل"چک"به زبان فارسی راه یافته است.
همین مساله به خطایی بارز در ریشهیابی این واژه در فرهنگهای برجستهء فارسی و
"چک"واژهای قدیمی در فارسی است که در معنای سند و قباله کاربرد داشته
واژه را برگرفته از این واژهء قدیمی فارسی بدانند.
زبان انگلیسی حکایت از فارسی بودن ریشهء آن واژه دارد،اما ریشه آن نه واژهء قدیمی
قدیمی چک در این زبان و نیز بررسی ریشه شناختی واژهء اروپایی چک ب استناد به
فرهنگهای برجستهء فارسی در خصوص این واژه نقد و بررسی میگردد.
رجوع به فرهنگهای قدیم فارسی بیانگر آن است که این واژه از جمله واژههای
و ناظم الاطبا جملگی حکایت از دامنهء کاربرد این واژه در فارسی دارد.
از سوی دیگر،رجوع به آثار منظوم و منثور فارسی نیز نشاندهندهء کاربرد این واژه
و نیز در آثار منظوم فارسی میخوانیم:به قیصر سپارم همه یکبهیک از این پس نوشته فرستیم و چک
اخیر در این زبان و نیز شباهت آوایی و معنایی آن با واژهء قدیمی چک سبب شده تا
فرهنگهای برجسته و نیز آثار متعددی به پیروی از آنها به اشتباه ریشهء این واژهء
-در حاشیهء برهان قاطع نیز به قلم دکتر معین در خصوص واژهء قدیمی چک میخوانیم:
-در فرهنگ پاشنگ نیز ذیل واژهء"چک"میخوانیم: *چک: cak :سندی که بین مردم به جای پول به کار گرفته میشود.
است که ریشهء این واژه با وجود شباهت آوایی و معنایی با واژهء فارسی"چک"هیچ
مشابهت آوایی و معنایی این واژه با واژهء قدیمی چک در فارسی،زمینهساز اشتباه"