چکیده:
در سطح نظری روانشناسان برجسته جهت گیریهای نسبتا متفاوتی در برابر مذهب داشتهاند. افرادی چون فروید بنیانگذلر مکتب روان تحلیل گری و الیس بنیانگذار درمانگری عقلانی-هیجانی نوعی ارزیابی منفی از نقش و تاثیر مذهب بر سلامت روان و رفتار انسانها داشتهاند.اما افراد دیگری چون جیمز،یونگ،آلپورت،مازالو،آدلر،فرام،با نگرشی مثبت به مذهب از تاثیرات سودمند اعتقادات مذهبی سخن گفتهاند.در سطح پژوهشی نیز نتایج نسبتا متناقضی ارائه شده است. هرچند در اکثریت مطالعات پژوهشی به نقش سودمند اعتقادات بر رفتار انسانها اذعان شده است در مواردی نیز به آثار منفی مذهب بر زندگی اشاره شده است؛اما آنچه در مجموع از مرور تحقیقات مختلف حاصل میشود حاکی از نقش مثبت مذهب بر ابعاد مختلف زندگی انسانها است.در این مقاله پس از مروری بر دیدگاههای روانشناسان برجسته،کارکردها نقش مذهب در گستره پژوهش مطمح نظر قرار گرفته و آنگاه به فرضیاتی اشاره شده است که برای سودمندی تاثیرات مذهبی قابل طرح هستند.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله پس از مروری بر دیدگاههای روانشناسان برجسته،کارکردها نقش مذهب در گستره پژوهش مطمح نظر قرار گرفته و آنگاه به فرضیاتی اشاره شده است که برای سودمندی تاثیرات مذهبی قابل طرح هستند.
واژههای کلیدی: مذهب،اعتقادات مذهبی،روانشناسی مذهب،مقیاسهای جهتگیری مذهبی در سطح نظری روانشناسان برجسته جهت گیریهای نسبتا متفاوتی در برابر مذهب داشتهاند،افرادی چون فروید بنیانگذار مکتب تحلیل گری و الیس2بنیانگذار درمانگری عقلانی-هیجانی نوعی ارزیابی منفی از نقش و تاثیر مذهب بر سلامت روان و رفتار انسانها داشتهانداما افراد دیگری چون جیمز3،یونگ،آلپورت4،مازالو،آدلر،فرام،با نگرشی مثبت به مذهب از تاثیرات سودمند اعتقادات -------------- (1)-استادیار دانشگاه شهرکرد a-moatamedy@yahoo.
کتابش تحت عنوان تجربههای مختلف مذهبی مورد توجه قرار گرفته و همه کسانیکه به روانشناسی و مذهب علاقندند خواندن آن را ارزشمند میدانند(نیلسن،8991 م)وی در این کتاب میگوید:یک سلسله تمایلات درونی ما را به طبیعت وابسته کرده است،یک سلسله تمایلات دیگری هم در ما وجود دارد که با حسابهای مادی و حسابهای طبیعت جور درنمیآید و همین تمایلات است که ما را به ماوراء طبیعت مربوط میکند(مطهری،8731 ه.
تأثیرات روانی اجتماعی:سروکار داشتن بیشتر با مذهب ممکن است بدان دلیل به سلامت بیشتر ارتباط داشته باشد که دستورات مذهبی باعث حمایت اجتماعی میشوند و حسی از تعلق و دوستیهای صمیمی را برای فرد ایجاد میکنند.
مرور مطالعات تجربی که در زمینه اثرات شاخصهای مذهبی بر سلامتی و بهداشت روانی در سالمندان اجرا شده است آنچه را گفته شد تأیید میکند(کوئینگ،0991 م؛ویتر1،استواک2،اوکان3،و سروکار داشتن رسمی یا سازمانیافته با مذهب پیشبینیکننده قویتری برای سلامت بیشتر،شادمانی و رضایتمندی از زندگی خواهد بود(لوین،4991 م).