چکیده:
به منظور بررسی ویژگیهای مورفولوژیک نیمرخ طولی آبراهههای اصلی دامنهء شمالی رشتهکوه بزقوش،تحلیل رگرسیونی بین فاصلهء آبراهه از محل اتصال به رودخانهء اصلی و ارتفاع آبراهه برای نیمرخ طولی چهارده آبراهه از سرشاخههای جنوبی آجی چای انجام شد و انحنای هر نیمرخ به وسیله یکی از توابع ریاضی بیان گردید.وجود انواع توابع،بیانگر وضعیت کنونی سیستمهای آبرفتی حوضههای زهکشی است که ناشی از اختلاف در ساختار زمینشناسی،شرایط آبوهوایی و موقعیتهای متفاوت مورفولوژیک میباشد.نتایج نشان میدهند که اغلب آبراهههای منطقه برازش خوبی با تابع توانی دارند و تعدادی نیز با تابع نمایی بهتر بیان میشوند.نیمرخ آبراهههای برازش یافته با تابع نمایی که در بخش شمالی و غربی منطقهء مطالعاتی قرار دارند،در حال حاضر وضعیت نهشتهگذاری مواد را در سیستم آبرفتی نشان میدهند،درحالیکه توابع توانی و انحنای کوچک نیمرخ آبراهههای بخش شرقی و میانی رشتهکوه بزقوش حکایت از وضعیت حمل مواد را در سیستم آبرفتی دارند. بدینترتیب اغلب آبراهههای اصلی در مرحلهء حمل مواد قرار دارند.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 5-رابطهء بین ضرایب تبیین توابع برازشیافته و متوسط خطاها مورفولوژی و فرآیندهای نیمرخ طولی آبراههها براساس توابع ریاضی آنها قبلا ذکر شد که برازش انواع مدلها برای پروفیل طولی آبراهههای منطقهء مورد مطالعه، به علت وضعیت مورفولوژیک حوضههای آبریز میباشد،به طوری که آبراهههای بخشهای شرقی و میانی بزقوش در بالادست در گلوگاههای باریک و عمیق جریان دارند و به تدریج به سمت پایین رود با عریض شدن بستر و انباشت رسوبات ضخیم،رودخانه در درههای U شکل جاری هستند.
در بررسی علت جاری شدن رودخانههای عصر حاضر در سطح بستر تراکمی،باید در جستجوی یک حادثه آبوهوایی بود،به طوری که کاهش دبی رودخانهها از زمان آخرین دورهء یخچالی،بهویژه افزایش تبخیر و (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 6-نیمرخ طولی و مقاطع زمینشناسی آبراهه شماره ده از سرشاخههای جنوبی آجی چای فراوانی خردهسنگهای ناشی از فرسایش پریگلاسیر،موجب افزایش بار-دبی رودخانهها شده(دریو،0731)،آثار آنها به صورت سطوح پر شده،تراسها و مخروطافکنههای سیلابی در حوضههای آبریز دیده میشوند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 8-نمایش بیبعد نیمرخهای طولی آبرههها در دامنه شمالی رشتهکوه بزقوش: (A آبراهههای شماره یک تا هفت (B آبراهههای شماره هشت تا چهارده نیمرخ طولی آبراههها و توزیع انواع حرکات تودهای مواد در حوضههای آبریز منطقهء مورد مطالعه میزان تأثیر فرایندهای فرسایش آبهای جاری متنوع است و به دادههای دینامیک آب بستگی دارد.
با این شرح که آبراهههای بخش شمالی و انتهای غربی منطقه که با تابع نمایی توصیف میشوند در اثر کاهش شیب آبراههها به سمت پایین رود در حال حاضر فرایندهای آبرفتی در حالت نهشتهگذاری هستند،درحالیکه آبراهههای بخش شرقی و میانی رشتهکوه بزقوش که با تابع توانی برازش بهتری دارند و نیروی حمل مواد به سمت مسیرهای پایین دست بهطور جزیی کاهش پیدا میکند."