چکیده:
مسکن به عنوان یک مکان فیزیکی،سرپناهی است که نیازهای اجتماعی،روانی و امنیتی اعضای خانواده در آن تأمین میشود. برخی از کشورها که دارای بحران مسکن بودهاند؛حدود 02 درصد از تولید ناخالص ملی خود را به تولید مسکن اختصاص دادهاند.کشور ایران نیز در دهههای اخیر 7 تا 8 درصد از تولید ناخالص ملی را به تولید مسکن اختصاص داده است. تولید مسکن به وسیله تعاونیهای مسکن در کنار نقش تولیدی دولت و بخش خصوصی، یکی از راههای تأمین مسکن در ایران شناخته شده است.تا سال 8731 تعاونیها با بهرهمندی از زمین ارزان،وام و مصالح یارانهای نقش برجستهای در تأمین مسکن اعضای خود داشتهاند. در برنامههای اول و دوم توسعه(77-6631)سهم تعاونیهای مسکن در تولید بیش از 61 درصد و در برنامه سوم 41/8 درصد پیشبینی شده است.از برنامه سوم رایانه ساختو ساز و زمین تعاونیها حذف گردیده است.در برنامه سوم توسعه اگر تعاونیها الگوی تولید مسکن را رعایت کنند،میتوانند همانند بخش خصوصی از تسهیلات تعیین شده بهرهمند شوند.تعاونیها با اهداف تأمین مسکن ارزان شکل گرفتهاند.تعاونیهای مسکن در سالهای اخیر،متأثر از سیاستهای توسعه مسکن،در مسیر جدیدی گام گذاشتهاند.در این مقاله سعی شده است تا نقش و عملکرد آنها و سیاستهای توسعه مسکن مرتبط با آنها مورد بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"تأمین مسکن و تعاونیها به منظور بررسی تأمین مسکن به وسیله تعاونیها،ضروری است که از چگونگی شکلگیری تعاونیها در جهان و ایران و نیز سیاستهای اعمال شده مرتبط با تعاونیهای مسکن،بهطور مختصر مواردی مورد توجه قرار گیرد: تشکیل تعاون در جهان و ایران اولین شرکت تعاونی در جهان در سال 4481 در شهر راچدیل انگلستان و توسط 82 کارگر بافنده به منظور تأمین مایحتاج ضروری کارگران تأسیس شد(عسگری،7731: 9).
اولین گام تعاونیهای مسکن برای خانهدار شدن،تهیه زمین است که در گذشته توجه ویژهای در این خصوص از طرف دولت و وزارت مسکن و شهرسازی میشد؛به طوری که از سال 9531 تا پایان سال 2731 مجموعا 691 و 587 و 06 متر مربع زمین از طریق وزارت مسکن و شهرسازی به تعاونیهای مسکن در سراسر کشور واگذار شده است که سهم سالهای 17 و 27 از کل زمینهای واگذار شده،معادل 03/88%میباشد (منبع قبلی:135).
براساس این پیشبینی،احداث 004 و 214 واحد مسکونی طی برنامه دوم(معادل 61/7 درصد تولید مسکن شهری)برای تعاونیهای مسکن در نظر گرفته شده بود.
سهم بخش تعاونی در تولید مسکن طی برنامه سوم 000 و 544 واحد مسکونی در نظر گرفته شده است(02/5 درصد مجموع مسکن شهری)(منبع قبلی ص 31).
نتیجهگیری سیاستهای اعمال شده در بخش مسکن و تعاونیهای مسکن در ایران پس از انقلاب اسلامی،در دو دهه و یک دوره پنجساله قابل ارزیابی است: الف-دهه اول(86-8531) ساختار حکومت رژیم گذشته در 22 بهمن 7531 از هم پاشیده شد و شکلگیری ساختار جدید حکومتی بهطور رسمی از سال 8531 آغاز گردید و بخشهای مختلف اقتصادی نیز از سال مزبور شروع به فعالیت کردند."