چکیده:
پراکندگی خرده اقلیمها در شمال غرب ایران با استفاده از روش آماری تحلیل خوشهای مورد بررسی قرار گرفت.دادههای اقلیمی جمعآوری شده از 22 ایستگاه برای مقادیر دما(حد اکثر،میانگین و حد اقل)و بارندگی کل ماهانه از سال 5891 تا 3002 مورد بررسی قرار گرفتند.برای اطمینان بیشتر،در تحلیلهای خوشهای همه متغیرها با میانگین صفر و واریانس یک استاندارد شدند.تحلیل خوشهای به روش سلسله مراتبی برای انجام ناحیهبندی انتخاب شد.در ابتدا پنج شیوه متفاوت خوشهبندی برای تعیین مناسب ترین روش ناحیهبندی به کار گرفته شد.میزان موفقیت این روشها در مطالعه پراکندگی اقلیم در آذربایجان به روش آزمون F مورد ارزیابی قرار گرفتند.مدل Word به عنوان مناسب ترین روش انتخاب گردید.با نگاهی مجدد به مقادیر آزمون F ،پنج منطقه اقلیمی متفاوت مانند سایر مناطق اقلیمی قرار دادی دیگر،مورد شناسایی قرار گرفتند.
خلاصه ماشینی:
"برای این کار دادههای دما و بارش ماهانه 311 ایستگاه هواشناسی با استفاده از مدل Ward خوشهبندی شده و هفت منطقه اقلیمی متفاوت مورد شناسایی قرار گرفته است.
به همین ترتیب در خوشهبندی به روش میانگین فاصله بین خوشهها، ایستگاه پارس آباد به عنوان خوشه جداگانه قرار گرفت،حال آنکه ضریب همبستگی آن با ایستگاههای اهر،خوی و جلفا به ترتیب برابر 47%،37%و 17%است که نشان میدهد این ایستگاه نمیتواند به صورت خوشه جداگانه بررسی شود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار شماره 2-نتایج تحلیل واریانس چند متغیره( F-test )برای روشهای مختلف خوشهبندی هرچه مقدر F به دست آمده بزرگتر باشد،نشان دهنده همگنی مقادیر داخل خوشهها و پراکندگی بیشتر خوشهها از یکدیگر است(پژوهشگاه هواشناسی 9731)(نمودار شماره 2).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار شماره 3-مقادیر F محاسبه شده دادههای ایستگاههای مورد مطالعه در این نمودار بعد از 5 خوشه افزایش ناگهانی وجود دارد که در اینجا با در نظر گرفتن ناحیه موردنظر میتوانیم 5 یا 6 خوشه را برای ناحیهبندی اقلیمی انتخاب کنیم.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول شماره 1-مقادیر میانگین و انحراف معیار چهار اقلیمی مورد استفاده به تفکیک خوشهها در روش خوشهبندی Ward با توجه به اینکه تمام دادههای مورد استفاده استاندارد شدهاند،در این مطالعه مقادیر بارش،اثر کمتری در ایجاد نواحی اقلیمی دارند و سایر عناصر اقلیمی نظیر دما(حد اقل و حد اکثر ودمای میانگین)وزن یکسانی در ناحیهبندی داشتهاند؛به طوری که ایستگاهها واقع در یک گروه دارای بارش متفاوتی میباشند(به عنوان مثال جلفا و اردبیل در ناحیه A )."