چکیده:
در این مقاله به محاسبه مفهومی تحت عنوان نسبت فداکاری پرداخته ایم. نسبت فداکاری معیاری است که می توان با توسل بدان، تا حدودی آثار سیاست های کنترل تورم اعمال شده از سوی بانک مرکزی را ارزیابی کرد. نسبت عکس العمل انباشته تولید به عکس العمل غیرانباشته تورم در اثر سیاست پولی انقباضی را نسبت فداکاری گویند. جهت بررسی آثار سیاست پولی انقباضی روی نرخ رشد تولید حقیقی و تورم از روش VAR ساختاری چهار متغیره استفاده گردیده است. متغیرهای مدل شامل سری های زمانی فصلی نرخ رشد تولید حقیقی، نرخ رشد نقدینگی، نرخ تورم و نرخ بهره حقیقی می باشد که برای دوره (1367.1-1384.4) بکار برده شده است. تحت این روش و با معرفی فروض مشخص و منطبق با اقتصاد ایران، پس از استخراج از شوک های پولی، نسبت فداکاری به میزان 2.27- طی یک دوره شش ساله محاسبه گردیده است. آنچه که از نتایج تحقیق بر می آید بدین شرح است. اولا) اعمال سیاست های پولی انقباضی جهت کنترل تورم طی یک دوره تقریبا طولانی شش ساله، باعث کاهش روند تورمی می شود؛ ثانیا) علامت منفی نسبت فداکاری بدین معناست که رابطه بین تغییرات روند تورمی و تغییرات تولید در یک جهت نمی باشند. به عبارت دیگر، با اعمال سیاست پولی انقباضی و رسیدن به روند تورمی پایین تر از مقدار اولیه، نرخ رشد تولید افزایش می یابد. در نهایت می توان نتیجه گیری کرد که در اقتصاد ایران، پس از گذشت یک دوره پنج یا شش ساله، دستیابی به روند تورمی پایین تر با نرخ رشد بالاتر تولید ممکن می شود و کاهش یک درصد در روند تورم نه تنها باعث کاهش نرخ رشد تولید نمی شود بلکه آن را به میزان 2.27 درصد افزایش می دهد.
خلاصه ماشینی:
"منفی شدن نسبت فداکاری برای کشور نروژ طی دوره بررسیشده،بدین معنی است که کاهش یک درصدی روند تورم در کشور نروژ توسط مقامات پولی منجر به افزایش نرخ رشد تولید به اندازه 0/67 درصد خواهد شد.
اولا،منفی بودن نسبت محاسبه شده،بدین معنی است که در اقتصاد ایران،اعمال سیاست پولی جهت دستیابی به یک روند تورمی پایینتر، دارای وقفهء اثرگذاری طولانی(حدود شش سال)میباشد و طی این سالها نه تنها تولید،کاهش اولیهء خود را در طول زمان جبران میکند،بلکه افزایش نیز مییابد.
با توجه به نتایج فوق، میتوان اظهار کرد که به ازای یک درصد کاهش در تورم سالانه،در پنج سال اول بهطور متوسط 1/7 درصد نرخ رشد سالانه تولید حقیقی کاهش خواهد یافت،در پنج سال دوم-که شاهد پیامدهای مثبت تورم پایین هستیم-بهطور متوسط 2/69 درصد نرخ رشد تولید را افزایش خواهد داد و در نهایت اینکه نسبت فداکاری در کل دورهء 01 ساله بهطور متوسط کوچکتر از صفر بوده که این موضوع بهطور کلی بیانگر بهینه بودن امر کنترل قیمتها توسط سیاستهای پولی انقباضی،طی دورهء مورد بررسی در اقتصاد ایران میباشد،نکته پایانی اینکه با توجه به بالا بودن ضریب تغییرات نسبت فداکاری در دو دوره مذکر، مقادیر متوسط دورهها نمیتواند معیارهای دقیق و مناسب از اندازه نسبت فداکاری باشد،لذا پیشنهاد میشود که در امر پیشبینی نتایج سیاستها بایستی علاوه بر مقایسه میانگینها،به بررسی سایر پارامترهای آماری و همچنین میزان اعتماد به نرخهای محاسبه شده نیز توجه کرد."