چکیده:
مقاله حاضر کوششی است برای بازشناساندن چهره ادبی شیخ الرئیس قاجار آن گونه که درخور و شایسته اوست؛ بویژه تلاشی است برای بیان تسلط او بر واژگان زبان عربی و تبحر وی در به کارگیری کلمات، اصطلاحات و ترکیبات، اعم از صرفی و نحوی و بلاغی که در زبان عربی رایج است. این مهم در اثر غور و تدقیق در شرح و توضیح ابیات قصیده «شکوائیه» او حاصل آمده و جایگاه رفیع شیخ الرئیس را در علوم عربیه و فنون ادبی آشکار می سازد. اشارات و تلمیحات به آیات شریفه قرآنی و استشهاد به احادیث نبوی که در جای جای این قصیده دیده می شود، دلالت بر گستره معلومات و وسعت اطلاعات و احاطه او بر مبانی مستحکم اسلامی دارد و مجموعه این خصائص، بر شخصیت والای صاحب قصیده گواهی صادق است.
The main goal of this essay is to reveal the Arabic literary tradition of a great Persian scholar named Sheikh – al – Rais Qajar، The grandson of Fath – Ali Shah Qajar.
After completing his studies in various branches of Arabic literature including morphology، syntax and rhetorics، this prince wrote an Arabic ode under the title of " complaint " praising the Prophet – peace be upon him – then complaining to him of some of the then authorities' rudness to himself.
We have translated the