چکیده:
این مقاله،جستجویی است در مفهوم تعلیم و تربیت به عنوان یکی از ضروریات انکارناپذیر زندگی بشری و عامل مددرسان آدمی در سیر زندگی همراه با انسانیت.باتوجه به اهداف متعالی دین تعلیم و تربیت در طی طریق تکامل مختارانه او گامی اساسی است.بنابراین، این جستج با تأملی درنظرگاه دین خاتم صورت گرفته است. در مقاله با عنایت به بررسی ریشهای و لغوی مفاهیم تعلیم و تربیت،کاربرد قرآنی این واژهها مورد بررسی قرار گرفته است.علاوهبراین،دیدگاههای برخی از صاحبنظران درخصوص تعاریف اصطلاحی این دو واژه کاویده شده و سرانجام،تعریف برگزیده اراه و نکات مهم در تعاریف تبیین گردیده است.
خلاصه ماشینی:
"برخی دیگر،همین تعریف بالا را کاملتر کرده و تربیت را،انتخاب رفتار و گفتار مناسب و نیز ایجاد زمینهها و عوامل لازم و کمک به شخص مورد تربیت دانستهاند تا آن شخص بتواند استعدادهای نهفتهاش را در تمام ابعاد وجود و بهطور هماهنگ پرورش داده شکوفا سازد و به سوی هدف و کمال مطلوب،تدریجا حرکت کند (امینی:41).
تربیت عبارت است از: فرایندی مستمر،همیشگی،تدریجی،پویا و همهجانبه که طی آن،تمام استعدادهای آدمی با استمداد از درون متربی و به مدد کوششهای برنامهریزی شده مربی در قالب نظامی تعاملی میان مربی و متربی،شکوفا میشود و در این فرایند ظریف به میزان استعداد،توانایی و مساعی او موجبات رشد،پیشرفت و تحول مثبت او را برای رسیدن به کمال شایسته و مختارانه فراهم میسازد.
با عنایت به همه نکاتی که در باب مفاهیم تعلیم،تربیت،تزکیه و رابطه این مفاهیم با یکدیگر گفته شد،تعریف نهایی صاحب این قلم که به نوعی جامع همه تعاریف و واجد نکات قوت آنها است از«تعلیم و تربیت»چنین است: «تعلیم و تربیت،فرایندی مستمر،همیشگی،پویا،تدریجی و همهجانبه است که طی آن،تمام استعدادهای آدمی با استمداد از درون فراگیر و به مدد کوششهای برنامهریزی شده فرادهندگان در قالب نظامی تعاملی میان آندو شکوفا میشود و در این فرایند ظریف به میزان استعداد،توانایی و تلاشهای فراگیر،موجبات رشد، پیشرفت و تحول مثبت او برای رسیدن به کمال بایسته،شایسته و مختارانه فراهم میشود.
توجه به این نکات برای مربیان در فرایند حساس، ظریف و گسترده تعلیم و تربیت متربیان،ضروری است و فرد و جامعه تراز مکتب را پدید خواهد آورد."