چکیده:
بشر سالهای متمادی همواره برای غلبه بر دشمن و تحمیل اراده خود به او،از ابزارهای فیزیکی و روانی استفاده کرده است.جنگ روانی امروزه با توجه به پیشرفت شگفتانگیزی که در عرصه فناوری ارتباطات رخ داده است،به کارآمدترین و مهمترین ابزار در خدمت منافع و مقاصد دولتها تبدیل شده است.جنگ روانی با عنایت به این مفاهیم که بهترین سیاستها در جنگ، تسخیر دولت یا سرزمینی بدون خونریزی است4و اینکه بالاترین هنر،پیروزی در نبرد نیست بلکه تسلیم کردن دشمن بدون پیکار و خونریزی است؛پارادایمی نو در عرصه روابط بین الملل گشود. جنگ روانی در واقع یک عمل سیاسی است که بدون پرداخت هزینههای هنگفت اقتصادی و نظامی و دادن تلفات سن،میتواند دولتها را در جهت رسیدن به مقاصد و اهدافشان یاری کند. نگارنده با اشاره به دو بعد کآرایی جنگ روانی با عناوین«منطق نفوذ»با رویکرد تهاجمی و«منطق سد نفوذ»با رویکرد تدافعی به بررسی کارآیی و ضرورت شناخت مبنایی نسبت به این حوزه در علوم سیاسی و روابط بین الملل میپردازد.
خلاصه ماشینی:
"دایرة المعارف بریتانیکا جنگ روانی را اینگونه تعریف میکند:«فرایند بهرهبرداری صحیح و طراحی شده از تبلیغات و اقداماتی به اتکار به ابزارهای نظامی،اقتصادی یا سیاسی که هدف اصلی آن نفوذ در عقاید،احساسات،عواطف،تمایلات و رفتار مخاطبان(افراد دشمن،بیطرف،همپیمان و دوست)و تأثیرگذاری بر آنان،به منظور پیروزی در جنگ و تسلیم کامل نیروهای دشمن و تضعیف روحیه آنان است».
com) ارتش آمریکا نیز اینگونه تعریف میکند:جنگ روانی استفاده دقیق از تبلیغات و دیگر اعمالی است که هدف اصلی آن تأثیرگذاری بر عقاید،احساسات،انگیزهها و رفتار دشمن،افراد بیطرف یا دوست است به نحوی که عامل پیشتیبانی برای برآوردن مقاصد و اهداف ملی باشد (www.
این شیوه قدرت تحقق بخشیدن به چند هدف کلی و جزیی را دارد:قانع کردن مخاطبان،از بین بردن روحیه،ایجاد اختلاف میان گروههای مختلف مخاطبین،در حوزه دفاعی آن ایجاد مقاومت در مقابل جنگ روانی دشمن علیه نیروهای خودی و جلوگیری از تضعیف روحیه آنان به کار میرود.
انواع اطلاعاتی که در این میان میتواند مؤثر باشد به صورت تیتروار به قرار ذیل میباشد: الف)اطلاعات اجتماعی:1-وضعیت قومی و نژادی 2-وضعیت کشاورزی 3-وضعیت مذهبی و طبقات اجتماعی 4-وضعیت جغرافیایی،اشتغال، کسب و درآمد ب)اطلاعات سیاسی:1-نوع و سیستم حکومتی 2-میزان استقلال و یا نفوذ بیگانه 3-وضعیت امنیتی و نظامی 4-گروههای حامی،مخالف و اپوزیسیون 4-2-3-اطلاعات اقتصادی:یک-وضعیت صنعت،توسعه و نوسازی؛دو- درآمد و سرانه ملی؛سه-میزان عرضه و تقاضای کالا؛چهار-بازار داخلی و خارجی به طور کلی اطلاعات و قدرت در عصر جدید رابطهای تنگاتنگ با یکدیگر دارند و این دو همواره برای استراتژیست جنگ روانی مهم و حیاتی تلقی شده است."