چکیده:
امام زمان(ع) نجاتبخش بشر از کفر و ستم و منادی عدالت و بر پادارنده حدود الهی و احیاگر معارف قرآن است. فلسفه وجودی حوزههای علمیه و روحانیت نیز جز این نیست و دست پروردگان حوزههای شیعه هر کدام در دیار و عصر خویش، پرچم انتظار بودهاند. روحانیت در عصر غیبت دارای پنج وظیفه عمده است که عبارتند از: ارتباط، اقتدا، وراثت، نیابت و آمادگی. در این مقاله تنها ارتباط مورد بررسی قرار گرفته است. ارتباط روحانیت با امام زمان(ع) تنها د رعقیده نیست که سراسر زندگی آنان با نام و یاد آن حضرت همراه است. ارتباط میتواند به صورت حضوری و ملاقات باشد که دلایل مخالفان و موافقان امکان این ارتباط ذکر شده. همچنین میتواند ارتباط معنوی و رابطه عاشق ومشعوق، سرباز و فرمانده و شاگرد و استاد باشد که رابطه روحانیت با ولینعمت خود اینگونه است.
خلاصه ماشینی:
اما اینکه این ارتباط چگونه است و در زمان غیبت کبری آیا امکان ارتباط مستقیم با حضرت ولی عصر(ع) هست یا نه؟ آیا شیعیان و پیروان حضرت میتوانند از محضر آن بزرگوار، بهرهمند گردند یا خیر؟ و در اینکه برابر موازین و روایاتی که داریم، چنین امری تحقق مییابد یا امکان ارتباط مستقیم نیست دو دیدگاه وجود دارد ـ هر چند ارتباط معنوی را هیچ کس نفی نمیکند.
گرچه امروز، این از باورهای دینی عموم فرض شده است، به گونهای که منکر آن، نزد برخی متهم خواهد شد، ولی بزرگانی مانند: شیخ مفید، فیض کاشانی، شیخ جعفر کاشف الغطاء و نعمانی، ارتباط حضوری با امام زمان را برای شیعیان در غیبت کبری ممکن نمیدانند.
آنچه مسلم است در زمان غیبت کبری افراد خاصی در خدمت حضرت میباشند ولی اگر «خاصه موالی» را شامل شیعیان مخلص غیرخادم و شخصیتهای وارسته بدانیم، میتوان گفت که ممکن است برخی از بزرگان درک فیض حضور حضرت را بیابند بدون اینکه ادعایی داشته باشند، شاید سید مرتضی به همین نکته اشاره داشته باشد آنجا که میفرماید: لنا نقطع علی أن الامام لا یظهر لبعض أولیائه و شیعته بل یجوز ذلک و یجوز ایضا أن یکون ظاهرا لاحد منهم و لیس یعرف کل واحد منا إلا حال نفسه فاما حال غیره فغیر معلوم له.
ما قطع نداریم امام بر برخی از اولیاء و شیعیان خود ظاهر نشود، بلکه این ممکن است و نیز امکان دارد که برای هیچ یک از آنان ظاهر نگردد.