چکیده:
برخی کشورها مانند ایران ـ علی رغم چند قومی، چند زبانی و چند مذهبی بودن، دارای تشخص تاریخی، تمدنی و فرهنگی خاصی هستند و در طی قرون و اعصار متمادی، ضمن حفظ هویت و اصالت فرهنگی خود، بر سایر فرهنگها و تمدنها نیز تاثیرگذار بودهاند.موضوع اقلیتهای قومی، زبانی و مذهبی از دیرباز از جمله مشکلات اساسی داخلی کشورها و معضلات روابط بینالمللی بوده است. در ایران قبل از انقلاب اسلامی نیز ایادی خود فروخته استعمار، در راستای سیاست کشور واحد، ملت واحد و فرهنگ واحد با برخی اجحافها و بیعدالتیهای قومی و زبانی زمینههای مساعدی را برای رشد برخی واگراییها فراهم ساخته بودند.اسلام و نظام سیاسی برآمده از آن، در عین آنکه همه انسانها را واجد فطرت مشترک توحیدی دانسته و آنها را در نوعی وحدت حقیقی متشکل میسازد، آداب و سنن و فرهنگهای بومی اقوام و ملل را در چارچوب باورها و ارزشهای اساسی خود محترم میشمارد و برای تنظیم روابط حاکمیت اسلامی با اقوام و ملتهای مسلمان در درون حاکمیت سیاسی خود و نیز در عرصه روابط بینالمللی، اصول و معیارهایی را معین و مقرر کرده، که با رعایت آنها ضمن تامین حقوق مشروع و قانونی اقلیتهای فرهنگی، مذهبی و قومی، مصالح و منافع عمومی جامعه نیز به نحو مطلوب تامین میشود.امّا در مقابل، با توجه به زمینههای تاریخی برخی واگراییهای قومی در ایران، تحریک این واگراییها از جمله سیاستهای ثابت و راهبردی آمریکا در برابر ایران بوده و از این به بعد نیز خواهد بود، که هوشیاری خاص مسئولان فرهنگی و سیاسی نظام را میطلبد.
خلاصه ماشینی:
درآمدی بر مسأله قومگرایی و تهدیدات امنیت ملی در ایران··· محمدرضا احمدی استادیار پژوهشکده تحقیقات اسلامی چکیده برخی کشورها مانند ایران ـ علی رغم چند قومی، چند زبانی و چند مذهبی بودن، دارای تشخص تاریخی، تمدنی و فرهنگی خاصی هستند و در طی قرون و اعصار متمادی، ضمن حفظ هویت و اصالت فرهنگی خود، بر سایر فرهنگها و تمدنها نیز تأثیرگذار بودهاند.
اسلام و نظام سیاسی برآمده از آن، در عین آنکه همه انسانها را واجد فطرت مشترک توحیدی دانسته و آنها را در نوعی وحدت حقیقی متشکل میسازد، آداب و سنن و فرهنگهای بومی اقوام و ملل را در چارچوب باورها و ارزشهای اساسی خود محترم میشمارد و برای تنظیم روابط حاکمیت اسلامی با اقوام و ملتهای مسلمان در درون حاکمیت سیاسی خود و نیز در عرصه روابط بینالمللی، اصول و معیارهایی را معین و مقرر کرده، که با رعایت آنها ضمن تأمین حقوق مشروع و قانونی اقلیتهای فرهنگی، مذهبی و قومی، مصالح و منافع عمومی جامعه نیز به نحو مطلوب تأمین میشود.
اعمال خشونت و بیعدالتی میان اقوام و اقلیتهای مختلف میتواند منجر به انواع گسلهای اجتماعی شده زمینه را برای شکلگیری بسیاری از واگرایی فراهم سازد و به این ترتیب بنیانهای وحدت و همبستگی ملی و تاریخی یک ملت ریشهدار را در معرض مخاطره و تهدید جدی قرار دهد.