چکیده:
یکی از ویژگیهای بنیادین جهانی که امروز در آن زندگی مینماییم،تغییر، زایش و رویش مداوم و پیوسته در اکثر حوزههای زیستی میباشد.از شمار مهمترین این ساحات که همچنان در مسیر دگرگون گشتهای ساختاری، حقوقی و کارکردی قرار دارد،نهاد دولت و حکومت میباشد.ازاینرو مهمترین دغدغه و پرسش در باب حکومت در دنیای نوین برمیگردد به روش حکومت و در این محور آنچه بس حیاتی به نظر میآید،و استقرار و استمرار دولت نیز وابسته به آن است،همانا مسألهی کارامدی دولت میباشد.این نوشتار با این پیشفرض که پیامبر صلی الله علیه و آله در مدینه دولت و حکومت به معنای امروزین آن تشکیل داد(هرچند دامنهی معنای آن فراختر از معنای مدرن دولت بود)آغاز میشود،در پی پاسخگویی به این پرسش برآمده که«آیا در دولت نبوی مسألهی کارامدی موردنظر بوده است یا خیر،یا اساسا چنین عملکردی برای دولت لحاظ شده،و در صورت مثبت بودن پاسخ،آیا سازوکار کارامدی دولت نبوی،قابلیت الگو شدن در دنیای امروز و برای جوامع اسلامی-انسانی را دارد یا خیر؟
جستار حاضر این واقعیت را تبیین میکند که کارامدی در دولت نبوی مورد توجه و اعمال بود.سازوکارها و اصولی که برای کارامدسازی دولت در دولت نبوی ساخته شده و دنبال میگردید،دقیقا همانهایی است که دولتهای امروزین ناگزیر از اعمال آنها میباشند.اصول آن راهکارها برگردد به مدیریت در سه محور:
1)مدیریت تغییر ذهنیت؛
2)مدیریت تثبیت موقعیت؛
3)مدیریت تولید ظرفیت،توانایی و امکانات.
این سه محور به روشها،مفاهیم و ارزشهای مختلف و در ضمن تکامل و تغییرپذیر نیازمند هستند،که در این نوشتار بخشی از آنها به تفصیل مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته و ریشههای آن نیز در دولت نبوی دنبال شده است.در پایان به نتیجه میرسد که ایدهها و شاخصههای اصولی کارامدی دولت نبوی در دنیای امروزین قابلیت الگوگیری دارد،گرچه روشهای اجرایی و عینیسازی آنها به تبع تغییرات فکری و فنی جوامع تکاملپذیر و جایگزینپذیر میباشد.
خلاصه ماشینی:
"و قابل تأمل این است که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در مقام نبوت،رسالت،مدیریت و
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:حق الله بر بندگان این است که تنها او را پرستش نموده و برایش شریک قرار ندهند و حق بندگان بر الله این
پیامبر صلی الله علیه و آله نخست فرهنگ عدم خیانت را تقویت نمود و این فرهنگ را که رزق همه به دست خداست در جامعه به یک
پیامبر صلی الله علیه و آله مردم و جامعه را به سوی کاربردیسازی دانش فرا میخواند و چنین فرهنگی را عامل پیشرفت و رشد جوامع میداند؛«فلن ینفعکم الله بالعلم
پیامبر صلی الله علیه و آله غیر از قرآن نوشتهی دیگری جز این باقی نگهداشته است و در آن
بیرونی،که اسلام نیز آن پیمانها را پذیرفته است و در رفتار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با
به این ترتیب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در دولت خویش نظم فرهنگی و اقتصادی
زید بن ثابت از افرادی است که در دولت پیامبر صلی الله علیه و آله مسؤولیت این مهم را به عهده
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای نهادینه سازی این مهم و تبدیل آن به
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از وظایف کلیدی دولت دینی میدانست که این ظرفیت و
سازنده و شگرفی میگذارد و آنها را متمایل به اسلام و دولت نبوی میسازد و رفتار بسیار محترمانه و دوستانه را با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله،سفیر و نمایندگان حضرت و"