چکیده:
امروزه مدیران و روسا بدلیل مشغلههای زیاد اجرایی-مدیریتی،فرصت زیادی برای امور پژوهشی و تحقیقی ندارند به همین دلیل اتاقهای فکر همانند حلقه واسط بین اهل نظر و اهل عمل،با تولید ایده و اندیشههای نو برمبنای یافتههای علمی،خلا حاصله را پر مینمایند.ازاینرو اتاقهای فکر،در حال حاضر مورد توجه بسیاری از کشورها و مجامع قرار گرفتهاند.در این مقاله ابتدا به مفاهیم عمده و تعاریف مختلفی از اتاق فکر پرداخته شده است.سپس دستهبندیها و انواع آن از دیدگاههای گوناگون ذکر گردیده است و به دنبال آن به برخی از اتاقهای فکر مطرح در مجامع بین الملل اشاره شده است و در آخر نیز سیستم اتاقهای فکر در کشورهای مختلف مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"(آبلسون،1996،ص 209) دیدگاهی دیگر،کانونهای تفکر را براساس مأموریت و شرخ خدمات و فعالیتها در حوزههای ذیل دستهبندی کرده است: -سیاسی(سیاستپژوه،مشاوره،وکیلمدافع سیاسی) -اقتصادی(اقتصادپژوه،اقتصاددان،موسسه ژوه و مشاور مسایل اقتصادی و مالی) -اجتماعی(جامعهشناس،روانشناس،فرهنگپژوه،جامعهپژوه) -امنیتی و نظامی(استراتژیک،برنامهریزی و مشاور امور دفاعی و اطلاعاتی) -صنعت فنآوری(پژوهشگر و مشاور مسایل صنعتی و فناورانه و ارتباطات بین رشته آنها با دیگر حوزهها) -آینده(سناریوپرداز،آیندهپژوه،استراتژیک) -به علاوه بعضی کانونهای تفکر تنها بر یک یا چند حوزه کاملا مرتبط متمرکز بوده و به گونهای تخصصی عمل مینمایند.
همچنین برمبنای شاخص«حوزه و گستره عملکرد»نیز میتوان کانونهای تفکر را تقسیمبندی و در محدودههای زیر قرار داد: -ملی(متمرکز بر مسایل،مشکلات،دغدغهها،برنامهها و سیاستهای کشور) -منطقهای(متمرکز بر مسایل سیاسی،اقتصادی و اجتماعی کشورهای منطقه) -جهانی(متمرکز بر مسایل،دغدغهها و فرصتهای بین المللی) (1)- Mc Gunn (2)- Brookings (3)- Heritage به لحاظ شاخص«وابستگیها و روابط سازمانی»نیز میتوان آنها را اینگونه دستهبندی کرد: -مستقل(شرکتها و موسسات مستقل) -سازمان غیردولتی(عدم وابستگی دولتی).
(صالحی وامینی،1384،ص 32-31)3-گسترش و تنوع اتاقهای فکر برابر مطالعات"موسسه ملی پیشرفتهای پژوهشی ژاپن(نیرا)1در سال 2002،هماکنون بیش از 320 اتاق فکر در سراسر جهان(77 کشور)فعال میباشد که بیش از یک سوم آنان(120 مورد) متعلق به آمریکا هستند(متاسفانه به این علت که اتفاقنظر راجع به تعریف کانونهای تفکر وجود ندارد،تعداد این مراکز،مختلف گزارش شده است)برای مثال،"اندرو ریچ"2شواری روابط خارجی" (1921)،"موسسه بروکینگز"(1916 و 1927)،از اولین کانونهای تفکر هستند که در امریکا تاسیس شدند.
مردمسالاری در ژاپن به دلایل مختلف تحکیم نیافته و همین امر باعث شده است که اتاقهای فکر این کشور،هم چنان به مباحثی چون سیاست بین الملل و حقوق بشر نپردازند و عمدتا مسایل اقتصادی و تجاری و نحوه گسترش حضور شرکتهای ژاپن در مناطق مختلف را در کانون تمرکز خود قرار دهند."