چکیده:
در دنیای پر از راز و رمز شاهنامه و در کنار همهء شگفتی‌های ادبی و هنری که این اثر حماسی و ملی را در ردیف بزرگ‌ترین شاه‌کارهای حماسی جهان قرار می‌دهد،آن‌چه کم‌تر مورد توجه واقع شده است،آشنایی آفریننده آن،فردوسی،با علوم و فنون روز و بازتاب دانش‌ها و اطلاعات خود در شاهنامه است. آشنایی و حتی تبحر او در علم نجوم نیز امری است که نباید از کنار آن به سادگی گذشت.این پژوهش بر آن است که از این دید به این اثر بزرگ بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"22» زرتشت بهرام پژدو دیگر شاعریاست که در منظومهء خود،زرتشت‌نامه،به روزها و امشاسپندان اشاره دارد:بیامد به زرتشت پاکیزه رای همان روز بهمن به امر خدای به پیش آمدش فرخ اردیبهشت بدان گه که هم راه زو درگذشت نگه کرد شهریور امشاسفند به پیش آمدش با دی پر زیند چو زرتشت از آن‌جا برداشت روی همان‌گاه خرداد شد پیش اوی23 نگاه فردوسی به این روزها و نقش و تأثیرشان را مرور می‌کنیم:چو هرمزد بادت بدین پایگاه چون بهمن نگه‌بان فرخ کلاه همه ساله اردیبهشت هژیر نگه‌بان تو با هش و رای پیر چه شهریورت باد پیروزگر به نام بزرگی و فر و هنر سفندارمذ پاس‌بان تو باد خرد جان روشن‌روان تو باد چو خردادت از یاوران بردهاد ز مرداد باش از بروبوم شاد دی و اورمزدت خجسته بواد در هر بدی بر تو بسته بواد دیت آذر افروز و فرخنده روز تو شادان و تاج تو گیتی فروز (مج 2،ج 5،ص 53) در داستان ضحاک،فریدون برای انتقام پدر خویش با سپاهی به اروندرود ره‌سپار می‌شود:برون رفت خرم به خرداد روز به نیک اختر و فال گیتی فروز (مج 1،ج 1،ص 66) و در داستان جمشید ضمن اشاره به بر تخت نشستن جمشید و برگزاری جشن‌های نوروز،به این نکته که نوروز یادگاری ازآن‌روز هرمز فروردین؛یعنییکی شدن روز اول ماه فروردین با تاج‌گذاری جمشید است،اشاره می‌کند:سر سال نو هرمز فرودین بر آسود از رنج روی زمین به جمشید بر گوهر افشاندند مر آن روز را روز نو خواندند (مج 1،ج 1،ص 42) در ماجرای بدرود زال،رستم را:سر ماه نو هرمز مهرماه بر آن تخت فرخنده بگزید راه (همان مجلد،ص 240) در پادشاهی کسری نوشین‌روان:به بهرام روز و به خرداد شهر که یزدانش داد از جهان تاج بهر (مج 4،ج 8،ص 58) در پادشاهی شیرویه:که چون ماه آذر بدی روز دی جهان را تو باشی جهان‌دار کی به روز خجسته سر ماه مهر بکوش و برنج ایچ منمای چهر (مج 4،ج 9،ص 264)5-آشنایی با صور فلکی و بروج یکی از نکاتی که همواره نزد شاعران و نویسندگان مورد توجه بوده،دخالت ستارگان و آبای علوی(پدران برین)بر سرنوشت انسان است."
(
, 
, 
)
