نقد روش شناسی تحقیقات تربیتی در ایران مقاله

نقد روش شناسی تحقیقات تربیتی در ایران شعبانی ورکی بختیار* * دانشگاه فردوسی مشهد هارگریوز در سال 1996 در سخنرانی خود کیفیت پژوهش های تربیتی را مورد انتقاد قرار داده و اظهار کرده است که این پژوهش ها با عمل آموزش و پرورش فاصله دارند و در نتیجه، تخصیص اعتبار به آن ها مقرون به صرفه نیست. این پژوهش با نظر به این اظهار نظر، به بررسی بخش کوچکی از پژوهش های تربیتی می پردازد تا با توسل به مدارک عینی بتوان درباره این انتقاد ها در ایران قضاوت کرد. این مقاله کانون توجه خود را بر پژوهش های تربیتی متمرکز می کند که مورد علاقه سیاست گذاران آموزش و پرورش است تا بدین وسیله تصویری کلی از وضعیت پژوهش ها از حیث روش عرضه کند. 23 گزارش پژوهشی از محدوده سازمان آموزش و پرورش استان خراسان برگزیده شدند تا معرف گزارش های موجود باشند. از تحلیل این گزارش ها نتایج زیر به دست آمده است: اغلب پژوهش ها به صورت کمی و روش توصیفی انجام شده اند. در این پژوهش ها نمونه گیری با تورش همراه بود و در هیچ مورد منطق زیربنایی تعیین حجم نموده و روش نمونه گیری تشریح نشده است. اعتبار ابزارها به دقت بیان نشده و ارتباط آن ها با مبانی نظری تحقیق نیز مشخص نگردیده است. با نظر به 23 گزارش پژوهشی تقریبا همه گزارش ها معیارهای روش شناسی را به نحو مطلوبی رعایت نکرده اند. نظر به این که تمامی گزارش ها در شورای تحقیقات بررسی شده اند، این سوال مطرح می شود که آیا فرایندهای موجود از دقت کافی برخوردارند و برای اصلاح آن ها چه باید کرد

نقد روش‌شناسی تحقیقات تربیتی در ایران دکتر بختیار شعبانی ورکی* چکیده هارگریوز در سال 1996 در سخنرانی خود کیفیت‌ پژوهش‌های تربیتی را مورد انتقاد قرار داده و اظهار کرده‌ است که این پژوهش‌ها با عمل آموزش و پرورش فاصله‌ دارند و در نتیجه،تخصیص اعتبار به آن‌ها مقرون به صرفه‌ نیست. (1)- principle of verifiability (2)- predicate (3)- subject (4)- analytic (5)- context of discovery (6)- context of justification (7)- induction همان‌طور که ملاحظه شد،رویکرد اصلی اثبات‌گرایان به شناخت،استقراء است و با نظر به ماهیت استدلال استقرایی می‌توان چنین نتیجه گرفت که‌ طرفداران این نظریه به عرضه‌ی رویکردی مبادرت می‌ورزند که براساس آن‌ عملیات پژوهش علمی از پایین‌ترین سطح انتزاع آغاز می‌شود و به سمت‌ بالاترین سطح انتزاع حرکت می‌کند. باتوجه به نظریه‌های‌ روش‌شناسی می‌توان چنین استنباط کرد که تقریبا همه این پژوهش‌ها با (1)- random sampling (2)- random assignment رویکرد اثبات‌گرایی انجام شده‌اند و در نتیجه ضمن استفاده از الگوهای ریاضی‌ متداول در پژوهش‌های علوم طبیعی،به سنت استقراء برای یافتن پاسخ‌هایی‌ جهت سووال‌های پژوهش متوسل شده‌اند. این پژوهش پیرامون تاریخچه‌ی آموزش و پرورش نوین استان خراسان با استفاده از روش تاریخی صورت پذیرفته،ولی قواعد اولیه‌ی مربوط به روش‌ تاریخی،به‌ویژه برای نقد درونی‌1و نقد بیرونی‌2اسناد و مدارک جمع‌آوری‌ شده مورد استفاده قرار نگرفته است. ب)انگلیسی (به تصویر صفحه مراجعه شود) پیوست فهرست گزارش‌های پژوهشی مصوب شورای تحقیقات آموزش و پرورش‌ استان خراسان از مهر 1378 تا مهر 1383 که برای تدوین این مقاله مورد بررسی قرار گرفته‌اند به شرح زیر می‌باشند: آهنچینان،محمد رضا(1382):رابطه‌ای دانش مدیریتی مدیران با اثربخشی و سلامت سازمانی مدارس متوسطه شهر مشهد.