چکیده:
ارزیابی میزان تحقق اهداف برنامه معلم پژوهنده
چایچی پریچهر,گویا زهرا,مرتاضی مهربانی نرگس,ساکی رضا
به منظور ارتقای مهارت های پژوهشی در میان معلمان و به تبع آن در میان دانش آموزان و تشویق معلمان و کارگزاران آموزشی به انجام پژوهش حین عمل برای شناسایی مشکلات فرآیند یاددهی- یادگیری و بهبود کیفیت این فرآیند، برنامه ای تحت عنوان «معلم پژوهنده» توسط پژوهشکده تعلیم و تربیت طراحی و از سال 1375 در سراسر کشور اجرا گردید. و از برگزیدگان اولین دوره این برنامه در اردیبهشت ماه سال 1376 در هفته معلم، با حضور وزیر وقت آموزش و پرورش تقدیر به عمل آمد. آمار نشان می دهد که تعداد شرکت کنندگان در این برنامه هر ساله افزایش داشته و سیر صعودی را طی کرده است. با توجه به نقش و جایگاه پژوهش حین عمل در رشد حرفه ای معلمان و همچنین جدید بودن تجربه اجرای این برنامه در نظام آموزشی ایران، شورای سیاست گذاری برنامه معلم پژوهنده مقرر نمود که در مورد وضعیت موجود و نحوه تاثیرگذاری آن بر عملکرد معلمان مطالعه ای به عمل آید. در راستای این پیشنهاد، پژوهشکده تعلیم و تربیت با طراحی و اجرای مطالعه ای برنامه مذکور را از جهات مختلف مانند میزان تحقق اهداف آن، مورد ارزیابی قرار داد. پژوهشگران این تحقیق، با این تفکر که ویژگی پژوهش حین عمل، درگیر شدن با عمل تدریس و بهبود عمل تدریس و فرآیند یاددهی- یادگیری است، اهداف تحقیق و سوال های تحقیق را تبیین کردند.
در این مقاله که برگرفته از نتایج این پژوهش است، پس از معرفی اهداف، سوال ها، جامعه آماری، ابزارها و چارچوب نظری این پژوهش، نتایج حاصل از آن ها ارایه می گردد و در پایان، راهکارهای کوتاه مدت و بلند مدت برای کارآمدتر شدن برنامه معلم پژوهنده معرفی می شود.
خلاصه ماشینی:
زمینهی بازتاب(مرحله اول) چه تفاوتی بین بازتاب منظم بر فعالیتهای تدریس معلمان پژوهنده و معلمان غیر پژوهنده وجود دارد؟ مؤلفههای این زمینه عبارتاند از: تعامل دانشآوز با دانشآموز تعامل معلم با دانشآموز مشارکت دانشآموزان در بحثهای گروهی و همگانی ترغیب دانشآموزان به پرسشگری مستندسازی(جمعآوری شواهد و مستندات از کلاس درس توسط معلم) حداکثر نمره داده شده برای این زمینه 25 است.
جدول استنباطی جو کلاس (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج حاصل از آزمون آماری خیدوی دو متغیره نشان میدهد که تفاوت فراوانی دو گروه معلم پژوهنده و غیر پژوهنده در سطوح متغیر جو کلاسی از لحاظ آماری معنادار نیست،بنابراین بین عملکرد این دو گروه تفاوتی وجود ندارد.
جدول استنباطی نحوهی چیدمان کلاس (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج حاصل از آزمون آماری خیدوی دو متغیره نشان میدهد که تفاوت فراوانی دو گروه معلم پژوهنده و غیر پژوهنده در سطوح متغیر چیدمان کلاس از لحاظ آماری معنادار نیست،بنابراین بین عملکرد این دو گروه تفاوتی وجود ندارد.
جدول استنباطی ویژگیهای تدریس (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج حاصل از آزمون آماری خیدوی دو متغیره نشان میدهد تفاوت فراوانی دو گروه معلم پژوهنده و غیر پژوهنده در سطوح متغیر ویژگیهای تدریس از لحاظ آماری معنادار نیست و بنابراین بین عملکرد این دو گروه تفاوتی وجود ندارد.
مستندات آموزشی جدول استنباطی استفاده از مستندات آموزشی در کلاس درس (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج حاصل از آزمون آماری خیدوی دومتغیره نشان میدهد که تفاوت فراوانی دو گروه معلم پژوهنده و غیر پژوهنده در سطوح متغیر مستندات از لحاظ آماری معنادار نیست؛بنابراین بین عملکرد این دو گروه تفاوتی وجود ندارد.