چکیده:
تصحیح و پژوهش در عرصهء متون به مهارتها و آگاهیهای گونهگونی نیازمند است که میتوان یکی از مهمترین آن آگاهیها را،اطلاعات کتابشناسی و مرجعشناسی دانست.کتاب کشف الظنون حاجی خلیفه از مهمترین کتابشناسیهایی است که در هر پژوهشی از جمله تحقیق و تصحیح متون به کار محققان و مصححان میآید.بر این کتاب چندین«ذیل»یا«تکمله»نوشته شده است که در این مقاله یکی از ذیلهای آن کتاب که به تازگی در بیروت منتشر شده معرفی و نقد و تحلیل میگردد.سر المصون ذیل علی کشف الظنون سوای اطلاعات سودمندی که به محققان در زمینه کتابشناسی میدهد از لغزشهایی-بهویژه دربارهء کتابهای فارسی-نیز مصون نمانده که در این مقاله بعضی از آن لغزشها نشان داده شده است.
خلاصه ماشینی:
"1. ذیل کشف الظنون:تألیف العلامه محمد عزتی افندی مشهور به بوشنهزاده
نیامده به آن افزوده است و نیز آنچه را پس از کشف الظنون نوشته شده است.
3. ذیل کشف الظنون تألیف العلامه نوعی افندی(وفات 1021 هـ.
اما آخرین ذیلی که بر کشف الظنون منتشر شده کتابی است با عنوان:
از آنچه که در تصویر صفحهء آخر یکی از دستنوشتههای سر المصون(که در ابتدای متن چاپی،گراور شده است)برمیآید،گویا مؤلف قصد داشته کتاب را در چندین جلد
تم بعون الله و توفیقه الجزء الاول من کتاب السر المصون علی کشف الظنون
در صورتی که شمارهء کتاب پایانی که در سر المصون معرفی شده 9301 است.
در این ذیل،چند کتاب فارسی نیز معرفی شده است که در این نوشتار به بررسی این
این کتاب به نظر میرسد متن آن به زبان فارسی باشد:«حمد و سپاس بیقیاس هر4آن
از ترجمهء ترکی این کتاب به نام اخلاق احمدی که المولی احمد ثائب افندی در قرن 21
5. اخلاق ناصری باللغة الفارسیه که در کشف الظنون هم معرفی شده است.
8. الاربعین:از تألیفات شیخ بهایی است که مؤلف سر المصون دربارهء سال وفات
در متن و زیرنویس سر المصون،مؤلف این کتاب ناشناس پنداشته شده است.
کتاب و مؤلف آن ناشناس دانسته شده است.
برهان قاطع(ص 232):مؤلف سر المصون دربارهء این فرهنگ لغت فارسی فقط
نام مؤلف(محمد حسین بن خلف تبریزی)و فارسی بودن آن را تصریح کرده است و
همچنین مصحح سر المصون در زیرنویس این مدخل نوشته:دربارهء مؤلف و کتاب
(ص 942)این کتاب تألیف حسن بن عبد الله بن محمد البخشی است و"