چکیده:
در این مقاله اصول و مفاهیم مندرج در حوزه دانش جغرافیای سیاسی از حیث معرفت شناختی و فلسفه علم مورد بحث و بررسی قرار گرفته و با دسته بندی گزاره ها و قضایای موجود در این رشته به دو نوع 1- گزاره اخباری (وصفی) 2- گزاره انشایی (تجویزی)، نسبت و نحوه ارتباط و همچنین چگونگی تحویل آنها به یکدیگر بیان گردیده است تا از این طریق ضمن برشمردن ویژگی های عمومی معرفت علمی و انطباق آنها بر مفاد جغرافیای سیاسی، به تبیین منطق و ماهیت علمی این رشته پرداخته شود. روش تحقیق در این مقاله بر اساس روش «فرضی استنتاجی» که مبتنی بر دو شیوه «استقرا» و «قیاس» بطور توامان می باشد و بهره گیری از متون و منابع کتابخانه ای تدوین گردیده و از نوع تحقیقات بنیادی و نظری محسوب می شود.
خلاصه ماشینی:
"جغرافیا و توسعه-شماره 10-پاییز و زمستان 1386 صص:88-73 وصول مقاله:29/11/1385 تأیید نهایی:20/9/1386منطق و روش علمی در جغرافیایی سیاسی دکتر حسن کامران دانشیار جغرافیا سیاسی دانشگاه تهران محمود واثق دکتری جغرافیا سیاسیچکیده در این مقاله اصول و مفاهیم مندرج در حوزهی دانش جغرافیای سیاسی از حیث،معرفتشناختی و فلسفهی علم مورد بحث و بررسی قرار گرفته و با دستهبندی گزارهها و قضایای موجود در این رشته به دو نوع 1-گزاره اخباری(وصفی)2-گزارهی انشایی(تجویزی)،نسبت و نحوهی ارتباط و همچنین چگونگی تحویل آنها به یکدیگر بیان گردیده است تا از این طریق ضمن برشمردن ویژگیهای عمومی معرفت علمی و انطباق آنها بر مفاد جغرافیایی سیاسی،به تبیین منطق و ماهیت علمی این رشته پرداخته شود.
از آنجا که هر معرفت علمی مبتنی بر اصول و قضایای خاصی است که مستقیما به توصیف و تشریح جهان واقعی میپردازند و در بردارندهی دستهای قضایای وصفی و اخباری هستند که در آن موضوعات مورد مطالعه شامل پدیدارهای عینی و حقیقی میباشند،لذا چنانچه مدعای جغرافیای سیاسی بر آن باشد که واجد ویژگیهای معرفت علمی است،این انتظار وجود خواهد داشت که ساختار گزارهها و قضایای آن بطور روشن به جهان عینی و واقعی ارجاع داده شده باشند.
براساس مباحث مطروحه،ابتدا به دستهبندی گزارههای موجود در جغرافیای سیاسی به دو گروه 1-گزارههای وصفی 2-گزارههای تجویزی،پرداخته و با اتکا به یک اصل منطقی موسوم به«ضرورت بالقیاس»،مدلل نمودیم که گزارههای توصیفی و تجویزی و به عبارت دیگر قضایای حقیقی و اعتباری،قابل تبدیل به یکدیگر بوده و از این طریق نتیجه گرفتیم که چون گزارههای توصیهای و تجویزی مندرج در جغرافیای سیاسی همانند گزارهها و قضایای توصیفی و منشأ و خاستگاهی حقیقی داشته و نهایتا قابل ارجاع به،جهان واقعی میباشند،لذا در حوزهی دانش جغرافیای سیاسی میتوان از معرفت تمام عیار علمی سخن گفت."