چکیده:
این مقاله به مقایسه وسائل ارتباطی جدید و قدیم در جوامع پیشرفته و در حال توسعه پرداخته است و ضمن بررسی موقعیت خاص کشورهای جهان سوم در قبال این وسایل،استفاده از دستاوردهای چاپی را بجای استفاده از محصولات جدید الکترونیک توصیه کرده است.در کشورهای جهان سوم از میان وسایل ارتباط جمعی،سهم عمده را باید به عهده چاپ گذاشت زیرا در این کشورها:1-نوشتههای چاپی را آسانتر میتوان در دسترس همگان قرار داد.2-نوشتههای چاپی مخاطبان بیشتری دارند.3-جمعیت کثیری از این کشورها را روستائیان تشکیل میدهند که باید برای رشد و نوسازی جامعه باسواد شوند و نباید برای انجام این هدف منتظر وسایل ارتباط جمعی جدید که خود مشکلات تازهای ایجاد میکنند،بمانند؛از طرف دیگر:1-وسایل ارتباطی الکترونیکی همهجا زیر نظارت حکومتهاست.2-این وسایل هنوز فاقد قدرت لازم برای انتقال بسیاری از مفاهیم هستند.3-رهبران کشورهای جهان سوم تمایل ندارند محصولات تلویزیونی جوامعی را که فرهنگی دیگر دارند به جوامع خود تحمیل کنند.4-کاربرد این وسایل با محدودیتهای زمانی و مکانی همراه است.5-هزینه خرید و نگهداری این وسایل خیلی زیاد است.برخی صاحبنظران،طول را متناسب با طول متن اصلی میدانند و اصرار بیش از حد بر هرچه کوتاهتر کردن را روا نمیدانند و معتقدند این امر موجب میشود نویس به تعمیم و"کلیگویی"بپردازد(مساوات 1346).البته،در این صورت نیز،به لحاظ تأکید بر اختصار،تأکید میشود که طول نباید نهایتا از یک دهم طول نوشته تجاوز کند. رویکرد دیگری که به طول وجود دارد ایجاد ارتباط بین طول و نوع است.مهدوی(1367)طول متوسط تمامنما را 150 تا 250 کلمه و طول متوسط راهنما را 75 تا 150 کلمه میداند.کیلبورن(1998)طول توصیفی یا راهنما را حد اکثر 100 و تمامنما را ده درصد طول مقاله یا کمتر از آن برمیشمارد.لنکستر(1991)،علاوه بر طول متن اصلی و نوع ،به عوامل دیگری نیز چون پیچیدگی موضوع،تنوع موضوع،دسترس پذیری،هزینه و هدف اشاره می کند.گرچه نکته مشترک تمامی تعاریفی که از ارائه شده است تأکید بر اختصار و کوتاهی آن است،اما در مورد طول یا حجم نظرات مختلفی وجود دارد.برخی معتقدند نباید از 100 واژه تجاوز کند و برخی دیگر حد نهایی طول را 250 واژه دانستهاند.ند.طول این معمولا از طول تمامنما کمتر است(حدود 75 تا 100 کلمه).ء تمامنما یا جامع به طور کلی بهترین،کاملترین و رایجترین نوع و از نظر تهیه مشکلترین آنها است که سعی دارد تا حد امکان کمیت و کیفیت اطلاعات موجود در متن اصلی را ارائه نماید.یک ء تمامنما فشردهای از مباحث اساسی و نتایج بدست آمده را ارائه میدهد.استفاده از این نوع برای تهیه از مقالات دقیق،تحقیقی و تخصصی که بر موضوعی واحد متمرکزند توصیه میشود.این نوع معمولا طولانیتر از انواع دیگر هاست ولی طول آن از 10%طول کل متن اصلی تجاوز نمیکند.،یعنی های تمامنما و راهنما خواهیم پرداخت.برای درک بهتر این دو نوع ،میتوانید به نمونه ارائه شده در انتهای مقاله نیز مراجعه کنید.ها را به انواع مختلفی چون تمامنما،راهنما،آمیخته،انتقادی،تلگرافی، سوگرفته،مؤلف،آماری و غیره طبقهبندی کردهاند که در اینجا به رایجترین انواعانگیزه اصلی تهیه چیست؟هدف اصلی کمک به خواننده در ارزیابی مدرک و ارتباط بالقوه آن با موضوع یا موضوعات موردنظر او میباشد.این مدرک ممکن است یک گزارش،مجله،مقاله،رساله یا کتاب باشد. مهدوی(1367)اهداف مختلفی را برای نویسی برمیشمارد: *افزایش خدمات آگاهیرسانی جاری:افراد تحصیل کرده و دانشپژوه همیشه سعی میکنند اطلاعات خود را به روز نگهدارند و باتوجه به تعداد زیاد مقالات منتشر شده، مطالعه همه مقالات میسر و ممکن نیست.ها در این خصوص نقش مهمی را ایفا میکنند. *صرفهجویی در وقت:حجم کم و ساختار منسجم خواننده را قادر میسازد مطلب را در وقت کمتر و با سرعت جذب بیشتری مطالعه کند. *غلبه بر مانع زبان:مقالات عملی به زبانهای متعددی منتشر میشوند درحالیکه یک محقق ممکن است به یک یا دو زبان مسلط باشد.های مطبوعات معمولا به یک زبان بینالمللی(معمولا انگلیسی)ترجمه میشوند و در کنار زبان اصلی و یا در پایان مقالات ارائه میگردند. *سهولت جستجو و انتخاب:راحتترین راه انتخاب یک مقاله،موضوع آن است ولی چون موضوع معمولا به صورت یک عبارت کوتاه نوشته میشود ممکن است مبهم باشد. در عین کوتاهی،اطلاعات دقیقی را دربردارد که در انتخاب مؤثر است.* نوع خاصی از خلاصهسازی است که همراه انواع مختلف مقالات علمی میآید(کلارک 2001).تعاریف متعددی از ارائه شده است که در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم: *،خلاصهای از قسمتهای مهم یک مقاله که به طور مختصر و روشن عرضه شود،...(مؤسسه تحقیقات و برنامهریزی علمی و آموزشی 1348). *ء یک نوشته،خلاصهای است که از آن نوشته تهیه میشود و شامل فشرده تمام مطالب مهم آن یا فشرده قسمتهای ویژهای یا فهرستی از محتوای آن نوشته و گاهی شامل فهرست اصطلاحات و واژههای کلیدی آن است(موحد 1351). * عبارت است از شناخت محتوایی یک مقاله یا یک مطلب و معرفی این محتوا با حداقل کلمات و عبارات ممکن(مساوات 1356). *ء یک مدرک،عبارت است از انتخاب اطلاعات تازه و مفید در آن بیان و این اطلاعات به نحوی که از هر جهت،تا حد امکان از حشو خالی باشد(مساوات 1364). *،شکل فشرده متنی بلند است که نکات اصلی متن را برجسته میسازد و محتوا را بسیار خلاصه توصیف میکند(کیلبورن 1998). * بیان مختصر ولی دقیق محتوای یک سند است(لنکستر 1991).ء یک مقاله،فشردهء یک مقاله است که آن را با حداقل کلمات ممکن معرفی میکند.ها عمدتا بر دو نوعند:تمامنما و راهنما.نوع معمول در مجلات،ء تمامنماست که کاملتر و دقیقتر است. با دیگر انواع نوشتار تفاوت دارد و نوشتن یک ء خوب مستلزم آموزش و تمرین است. مقالهء حاضر سعی دارد با نگاهی به تاریخچه نویسی و تعاریف و انواع ،خواننده را به اهمیت و نویسی واقف سازد و فرآیندی عملی را برای نوشتن یک ء مؤثر معرفی کند.
خلاصه ماشینی:
"الف:چکیده تمامنما( informative ) چکیدهء تمامنما یا جامع به طور کلی بهترین،کاملترین و رایجترین نوع چکیده و از نظر تهیه مشکلترین آنها است که سعی دارد تا حد امکان کمیت و کیفیت اطلاعات موجود در متن اصلی را ارائه نماید.
بخشهای اصلی یک چکیده عبارتند از: *معرفی موضوع یا ارائه پیش زمینه در یک یا دو جمله *ارائه هدف در یک یا دو جمله *طرح یافتههای اصلی در یک یا دو جمله *ارائه مهمترین نتیجه در یک جمله(شامپاین 5002،هیوز 5002) *پراکتور(5002)اظهار میدارد خواننده یک چکیده تمامنما باید بعد از خواندن چکیده بتواند به آسانی به سئو الات زیر پاسخ دهد: *چرا این تحقیق را انجام دادهاید؟ *چه کار کردهاید؟ *به چه یافتههایی رسیدهاید؟ *کاربرد این یافتهها چیست؟ فرایند تهیه یک چکیده اغلب مجلات در ابتدای مجله در بخش پذیرش مقالات به معیارهای موردنظر خود از یک چکیده نیز اشاره میکنند.
اما بویژه برای کشورهای در حال توسعه که نوشته چاپی عملا تنها وسیله خبری آنهاست،چه راه دیگری وجود دارد؟(فراموش نکنیم که بسیاری از رهبران این کشورها هر اندازه هم به"جامعه جهانی"علاقهمند باشند،نه میخواهند و نه میتوانند، محصولات تلویزیونی ای را به جوانان خود تحمیل کنند که فرهنگهایی کاملا متفاوت از فرهنگ ایشان،آن را تولید و صادر میکند.
چکیده راهنما این مقاله به مقایسه وسائل ارتباطی جدید و قدیم در جوامع پیشرفته و در حال توسعه پرداخته است و ضمن بررسی موقعیت خاص کشورهای جهان سوم در قبال این وسایل،استفاده از دستاوردهای چاپی را بجای استفاده از محصولات جدید الکترونیک توصیه کرده است."