چکیده:
فرهنگ و تمدن ایرانی در صدر اسلام پرداخته و از این رهگذر،سهم ایران باستان را در تکوین تمدن درخشان اسلامی نمایان سازد.بدین منظور پس از بررسی برخی آموزههای دینی مشترک در زرتشت و اسلام،به زمینههای گرایش ایرانیان به دین اسلام اشاره خواهد شد ودر ادامه مناسبات حاصله از تعامل ایرانیان و اعراب را در نگاهی گذرا برخواهیم شمرد. عنصر ارتباط،یکی از اصول مهم در شکلگیری،گسترش و نیز انتقال تمدنهاست و در این راستا بررسی چگونگی این روابط و همچنین شناخت عوامل تأثیرگذار بر آن،همواره در مطالعه تطبیقی فرهنگها و تمدنها راهگشا بوده است.از سویی،دگرپذیری،احترام به نسبیت فرهنگی و اعتقادی،درک تساهل و تسامح اسلامی و...از لوازم شکل بستن هرگونه گفتگو از جمله گفتگوی ادیان میباشد.گفتگوی ادیان به ما مدد میرساند تا به قول قرآن یکدیگر را بشناسیم.(حجرات:13)البته شناخت یکدیگر با پذیرفتن آراء و اندیشههای دیگری تفاوت دارد. شناخت بالقوه میتواند به تفاهم میان انسانها دامن زده،زمینه را برای یک تعامل سازنده هموار سازد.باتوجه به اینکه بازشناسی لایههای پسین بحث گفتگوی ادیان و شرایط آن،از حوصله و رسالت این نوشتار بیرون است،مقالهء حاضر بر آن است تا تنها به بررسی چگونگی تعامل اعراب با
خلاصه ماشینی:
"محمد امین ناصح/محمد رضا کیانی کارشناس آموزشی عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند دانشگاه بیرجند تعامل فرهنگی ایران باستان و اسلام چکیده: عنصر ارتباط،یکی از اصول مهم در شکلگیری،گسترش و نیز انتقال تمدنهاست و در این راستا بررسی چگونگی این روابط و همچنین شناخت عوامل تأثیرگذار بر آن،همواره در مطالعه تطبیقی فرهنگها و تمدنها راهگشا بوده است.
باتوجه به اینکه بازشناسی لایههای پسین بحث گفتگوی ادیان و شرایط آن،از حوصله و رسالت این نوشتار بیرون است،مقالهء حاضر بر آن است تا تنها به بررسی چگونگی تعامل اعراب با فرهنگ و تمدن ایرانی در صدر اسلام پرداخته و از این رهگذر،سهم ایران باستان را در تکوین تمدن درخشان اسلامی نمایان سازد.
1 زمینههای تاریخی-اعتقادی: اگرچه مبانی دین زرتشت با اصول توحیدی اسلام تطابق کامل ندارد ولی به نظر میرسد وجود مشترکاتی در آئین مزدایسنا و اسلام،آمادگی ذهنی مناسبی را برای تعامل و تفاعل ایرانیان با اعراب در پذیرش اسلام فراهم نموده است.
این مسئله خود زمینهساز رشد و پویایی تمدن اسلامی در جهان گردید تا جایی که ابن خلدون نیز از این امر که اسلام از میان اعراب برخاسته اما پرچمدار علمی آن ایرانیان هستند اظهار شگفتی مینماید.
از آن پس اصل دین اسلام منهای مذاهب،به مهمترین عنصر مقوم هویت ایرانی بدل شد هر چند عناصر دیگری چون یکپارچگی جغرافیایی ایران و همچنین استقرار زبان فارسی را نیز 8 میتوان در این ارتباط مؤثر دانست؛چرا که موقعیت استراتژیک ایران باستان موجب شده بود تا همواره این سرزمین به عنوان حلقهء اتصال بین فرهنگهای گوناگون انجام وظیفه نماید."