چکیده:
ملاحظاتی را پیشروی ما قرار میدهد که این مقاله برخی از پتانسیلها و تنگناهای فراروی بخش کشاورزی کشور در ارتباط با توسعه پایدار کشاورزی را مورد بحث و بررسی قرار میدهد. امروزه رشد روزافزون جمعیت،موجب نیاز بیشتر بشر به مواد غذایی گردیده که این عامل موجب گسترش تولیدات کشاورزی و تأثیرات سوء بر خاک و منابع پایه شده است.استفاده از کود و سموم دفع آفات علاوه بر آلودهسازی خاک و منابع آبهای سطحی و زیرزمینی،باعث فرسایش ژنتیکی و انقراض گونههای جانوری و گیاهی نیز میشود.این فرایندها،تعادلهای زیستمحیطی و بومی را به تدریج بر هم میزند و پیامدهای خطرناکی را در پی دارد. بر این اساس،توسعه پایدار به منظور مدیریت و حفاظت از منابع پایه و معرفی و بکارگیری پیشرفتهای فنی و ساختار تشکیلاتی مناسب در این زمینه،اقداماتی را توصیه میکند.در واقع نظام توسعه پایدار کشاورزی،یک نظام تولیدی است که بر شیوههای مدرن کشاورزی تکیه دارد و با استفاده از این شیوهها و مد نظر قرار دادن مسائل زیستمحیطی،به اقتصادی بودن و بازده تولید نیز توجه کافی میشود. اهمیت بخش کشاورزی در زمینههای مختلف اقتصادی،اجتماعی،سیاسی و...در کشورمان و نقش حساس منابع پایه و طبیعی در این بخش،برای دستیابی به توسعه پایدار کشاورزی،
خلاصه ماشینی:
"از جمله مهمترین معیارهای توسعه پایدار کشاورزی عبارت است از: -تأمین نیازهای غذایی اساسی نسل حاضر و آینده از نظر کمی و کیفی و در عین حال تأمین تولیدات کشاورزی؛ -ایجاد مشاغل دائمی،درآمد کافی و شرایط مناسب زندگی و کار برای کسانی که در فرآیند تولیدات کشاورزی اشتغال دارند؛ -حفظ و ارتقای ظرفیت تولیدی منابع طبیعی پایه و منابع تجدیدشونده بدون ایجاد اختلال در عملکرد چرخههای اساسی بومشناختی و تعادلهای طبیعی؛ -کاهش آسیبپذیری بخش کشاورزی نسبت به عوامل طبیعی،اقتصادی و اجتماعی و دیگر تهدیدها و تقویت خوداتکایی این بخش(مجنونیان،6731:32).
کمیته توسعه پایدار سازمان ملل با دستهبندی شاخصهای توسعه پایدار به گروههای اجتماعی، اقتصادی و حفاظت از محیط زیست،به توضیح شاخصها در داخل هر گروه پرداخته است که (1)- Food and Agriculture Organaization(FAO) با توجه به شاخصهای ذکر شده توسط این کمیته،شاخصهای مربوط به توسعه کشاورزی پایدار را میتوان به صورت زیر دستهبندی کرد:(ابراهیمی،2831:25) الف:ابعاد اجتماعی 1-مقابله با فقر 2-جمعیت و توسعه پایدار 3-پرورش،آموزش و حساسیتبخشی 4-حفاظت و حمایت از سلامت مردم 5-اشکال پایدار سکونتگاههای انسانی 6-انتقال تکنولوژی سازگار با محیط زیست ب:ابعاد اقتصادی 1-حفاظت و بهرهبرداری از آبهای شیرین 2-بهرهبرداری پایدار از منابع خاک 3-مقابله علیه بیابانزایی و خشکسالی 4-توسعه پایدار مناطق کوهستانی 5-کشاورزی پایدار و توسعه فضاهای روستایی 6-حفظ تنوع ژنتیکی 7-رفتار سازگار با محیط زیست در استفاده از بیوتکنولوژی 8-نحوه عمل درباره مسئله زبالهها و فاضلابها 9-استفاده صحیح از مواد شیمیایی و سمی به طور کلی تلاشهای مربوط به کشاورزی و توسعه روستایی پایدار،حول سه محول اساسی قرار دارد:امنیت غذایی،ایجاد اشتغال و درآمد در مناطق روستایی به منظور ریشهکن نمودن فقر و حفظ منابع طبیعی و محیط زیست(برنامه توسعه سازمان ملل متحد1،4991)."