چکیده:
سواد رسانهای، قابلیت دسترسی، تحلیل، ارزیابی نقادانه و تعامل هوشمندانه در اشکال مختلف پیامهای چاپی و غیر چاپی است که نه فقط به بازشناسی مالکیت، ثروت، انگیزه و ارزشهای نهفته در پیامها میپردازد؛ بلکه برای مخاطب رسانهها نوعی رژیم مصرف تنظیم میکند. چهار حیطه شناختی، حسی، اخلاقی و زیبایی شناختی ابعاد این موضوع را تشکیل میدهند که همگی در تعامل بر هم کنشانهای قرار دارند. فهم و بازشناسی این ابعاد و روابط برهمکنش، هریک در ربط و همپیوندی با مفاهیمی از جمله بازتولید واقعیات، مایههای ارزشی و ایدئولوژیکی و نیز اهداف تجاری پیامهای رسانهای قرار دارند. در واقع سواد رسانهای دانشی است که در حال حاضر به نظام کنترل اجتماعی مدد میرساند و میتواند در کاهش جرمانگاری و هزینههای قوای سهگانه موثر باشد. زیرا سواد رسانهای نوعی نظارت بر پیامهای رسانهای را به مخاطب میآموزد و از میزان آثار سوء رسانهها میکاهد و به تغییر رویکرد پارلمان از " قانونگذاری حداکثری" به " قانونگذاری حداقلی" یاری میرساند.
Media literacy is the ability of accessing، analyzing، critical evaluating and creating messages in a wide variety of forms. Not only it determines the ownership، property، motivation، and implicit values in messages but it regulates also a consuming regime for media audiences. Media literacy contains four spheres of cognitive، intuitive، ethical، and aesthetic، which interact with each other.
Indeed، media literacy is a science which helps to social control system in the today world and can be effective in reducing the costs of ternate forces، because it provides tools to help consumers critically analyze messages. Thereby media literacy can reduce the bad effects of media، helping to change parliament's approach from maximal to minimal legislative.
خلاصه ماشینی:
سواد رسانهای «رویکردی نوین به نظارت رسانهای» طهمورث قاسمی* سواد رسانهای،قابلیت دسترسی،تحلیل،ارزیابی نقادانه و تعامل هوشمندانه در اشکال مختلف پیامهای چاپی و غیرچاپی است که نه فقط به بازشناسی مالکیت،ثروت،انگیزه و ارزشهای نهفته در پیامها میپردازد؛بلکه برای مخاطب رسانهها نوعی رژیم مصرف تنظیم میکند.
1«الیزابت تومان»2در توصیف این موضوع مینویسد:سواد رسانهای شم و استعدادی است که به بازشناسی اوضاع و احوالی منجر میشود که در پس تولیدات رسانهای قرار دارند.
«اکیکوسوگایا»3-روزنامهنگار-سواد رسانهای را به عنوان توانایی مطالعه انتقادی واقعیت ایجاد شده توسط رسانهها و نیز بیان احساسات خود با استفاده از رسانهها و برخورد ذهنی با انواع اطلاعات تعریف میکند.
4اما براساس تعاریفی که در ایران ارائه شده است، سواد رسانهای،سوادی است که مخاطب به مدد آن میآموزد که در شرایط انبوه شدن پیام، چگونه پیامهای مورد نیاز را جستجو کند و اهداف پیام را تشخیص دهد.
4 علاوه بر موارد گفته شده-که هریک متناسب با رویکرد خاصی تنظیم شدهاند- دلایل دیگری نیز وجود دارند که فقط همراه با سایر دلایل میتوانند از ضرورت آموزش سواد رسانهای تصویر به نسبت کاملتری را ارائه دهند.
زیرا این درک فقط از رهگذر تکامل سواد رسانهای تحقق میپذیرد و همانطور که گفته شد،سواد رسانهای مهارتهای لازم را برای برقراری ارتباط متفکرانه و آگاهانه با رسانهها میآموزد و همچنین دیدگاهی تحلیلی و نقادانه نسبت به پیامهای رسانهای فراهم میکند.
3در ژاپن آموزش سواد رسانهای به عنوان الگویی موفق مورد استفاده قرار گرفته است؛اما با این وصف در این کشور مدل دیگری متناسب با مقتضیات بومی بازسازی شده و به اجرا درآمده است.