چکیده:
بیش از 22 سال از آغاز تدریس"ادبیات کودک"در دانشگاههای کشور میگذرد.انتشار
متون ویژه کودکان نیز در میهن ما سابقهای حدودا 78 ساله دارد، اما مقایسه ادبیات
کودک ما با ادبیات کودک ملل دیگر پیشرفت قابل ملاحظهای را در این نوع ادبی نشان
نمیدهد.به نظر میرسد یکی از علل عمده این پدیده فقدان بحثهای نظری مربوط به
ادبیات کودک در پژوهشهای دانشگاهی است.مقاله حاضر در عنوان خویش"معصومیت و تجربه"وامدار ویلیام بلیک، شاعر، پرده نگار
و متفکر قرن 18 و 19 انگلیس است.این مقاله در پاسخ به نیاز پیشگفته کوشیده است که
در بخش نخست خود، معنای معصومیت و تجربه از دیدگاه بلیک را با معنای این مفاهیم در
فلسفه، فلسفه تعلیم و تربیت و روانشناسی همپوشی دهد و بدین گونه به مبنایی نظری در
نقد ادبیات کودک، دست یابد و سپس آنچه را فراهم آمده، در بخش دوم را حیطه شعر معاصر
کودک ایران به کار گیرد.پژوهش حاضر بر آن است که مبنای نظری عرضه شده، توان نقد
ادبیات کودک را داراست.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله در پاسخ به نیاز پیشگفته کوشیده است که در بخش نخست خود، معنای معصومیت و تجربه از دیدگاه بلیک را با معنای این مفاهیم در فلسفه، فلسفه تعلیم و تربیت و روانشناسی همپوشی دهد و بدین گونه به مبنایی نظری در نقد ادبیات کودک، دست یابد و سپس آنچه را فراهم آمده، در بخش دوم را حیطه شعر معاصر کودک ایران به کار گیرد.
(آبرامز، 1306:1975) برونوسکی نیز که افکار بلیک را در بطن عصر انقلابی زمان خود مورد بررسی قرار داده در بیان تضاد معصومیت و تجربه و فرا بالیدن این دو به وضعی برتر اظهار میدارد:"تضاد پایان میپذیرد"به تعبیر برونوسکی این همان صلحی است که آدمی باید در جامعه به جستجویش بر خیزد اما در خود تحقیقش بخشد و"تنها در چنین صلحی است که انسان کامل میتواند ساخته شود:نه حس و نه عقل به تنهائی و نه نفی هر دو، بلکه فرا بالیدن به خود روح، در تخیل است که انسان و خدا یگانه میشوند.
سروده"آشیانی برای گنجشکها اینگونه آغاز میشود: باد آمد، باد آمد، باد سرد باد آمد، خانهها را سرد کرد بسته شد درها و آتش خنده کرد نور آتش خانه را تابنده کرد و پس از توصیف سرمای بیرون، از زبان کودک درون شاعر میشنویم(ص23): مادر، آن گنجشک شاد نغمه خوان مانده در سرما ندارد آشیان در درون خانه جایش میدهیم دانه و آبی برایش مینهمیم چون بهار آید کند پروازها پر کند این خانه از آوازها البته شکل پایانی شعر از پیچیدگی و ایهام خاصی برخوردار است و در کل سروده نیز عناصری وجود دارد که بحثها و تعبیرهای عمیق دیگری را میطلبد که از هدف بحث حاضر خارج است."