چکیده:
از افعالی که در ساخت موضوعی آنها هم موضوع برونی و هم موضوع درونی مستقیم وجود دارد، میتوان هم اسم فاعل و هم اسم مفعول ساخت و مصدر این افعال میتواند در ترکیبات اسمی با دو گروه اسمی ظاهر شود.از افعالی که دارای ساخت موضوعی با یک موضوع برونی هستند فقط میتوان اسم فاعل ساخت و مصدر آنها در ترکیبات اسمی با یک گروه اسمی رخ میدهد.از افعال دارای ساخت موضوعی با یک موضوع درونی فقط میتوان اسم مفعول مشتق کرد و مصدر آنها در ترکیبات اسمی با یک گروه اسمی ظاهر میگردد.
خلاصه ماشینی:
"چکیده از افعالی که در ساخت موضوعی آنها هم موضوع برونی و هم موضوع درونی مستقیم وجود دارد، میتوان هم اسم فاعل و هم اسم مفعول ساخت و مصدر این افعال میتواند در ترکیبات اسمی با دو گروه اسمی ظاهر شود.
از افعال دارای ساخت موضوعی با یک موضوع درونی فقط میتوان اسم مفعول مشتق کرد و مصدر آنها در ترکیبات اسمی با یک گروه اسمی ظاهر میگردد.
بعبارت دیگر در فعلهای مرکب عنصر غیر فعلی بار اصلی معنایی را حمل میکند و نقش عنصر فعلی به حمل شناسهها، محدود میشود و به همین خاطر است که خانلری(1366)جزء فعلی افعال مرکب را"همکرد"به معنای عنصر قابل صرف مینامند و اعتقاد دارد که این نوع فعلها نه فعل اصلی هستند و نه فعل کمکی.
از افعالی مانند "آفریدن"(1)که در ساخت موضوعی آنها هم موضوع برونی و هم موضوع درونی مستقیم(10) وجود دارد و معمولا به آنها فعل متعدی گفته میشود، هم میتوان اسم فاعل و هم اسم مفعول ساخت(1)و مصدر آنها میتواند با یک یا دو اسم همنشین شود(4).
از افعالی مانند"دویدن" که در ساخت موضوعی آنها فقط یک موضوع برونی وجود دارد(11)و بهتر است آنها را افعال "لازم آغازگر" 18P}بنامیم، فقط میتوان اسم فاعل ساخت(2)یعنی، مصدر آنها فقط میتواند با یک اسم همنشین شود(5).
از افعالی مانند"افتادن"که در ساخت موضوعی آنها فقط یک موضوع درونی وجود دارد و بهتر است آنها را افعال"لازم گذرنما" 19P}بنامیم فقط میتوان اسم مفعول ساخت(3)و مصدر آنها فقط میتواند با یک اسم همنشین شود(6)."