چکیده:
نهج البلاغه به عنوان گزیدهای از سخنان امیر المؤمنین امام علی بن ابی طالب(ع)،
از همان روز نخست پدیدار شدن، ژرف بر فرهنگ و ادبیات عربی و فارسی گذاشته
است.شاعرانی مانند رودکی و فردوسی پیش از تألیف نهج البلاغه(سال 400 ه)، از سخنان
امیر المؤمنین که درمحیطهای فرهنگی جهان اسلام شایع بوده، متأثر بودهاند.در این نوشتار، نخست علل و عوامل این تأثیرگذاری بررسی شده است، سپس نمونههایی
از اشعار و آثار نثری شاعران و نویسندگان فارسی، از رودکی تا فیض کاشانی ارائه شده
است.
خلاصه ماشینی:
"1. مقدمه نهج البلاغه به عنوان مجموعهای برگزیده از سخنان امام علی بن ابی طالب(ع)است که در سالهای پایانی سده چهارم، به دست ابو الحسن محمد الرضی الموسوی، ادیب و شاعر برجسته سده چهارم هجری، در بغداد گردآوری شده است.
اگرچه سخنان امام علی(ع)، پیش از گردآوری گزیدهای از آن به عنوان نهج البلاغه، مشهور بوده است و بر ادیبان و مورخان و اهل حکمت و دانشمندان رشتههای گوناگون علوم و معارف اسلامی، اعم از عرب زبان و فارسیزبان، تأثیر گذاشته و آثار مکتوب سدههای دوم تا چهارم، و از چهارم به بعد، مستقل از نهج البلاغه، از بخش قابل توجهی از سخنان آن بزرگوار برخوردار است و به شکلهای گوناگون از آنها، سود جستهاند؛لیکن کتاب نهج البلاغه پس از تألیف، این تأثیرگذاری را گسترش و ژرفای بیشتری بخشید.
در چنین دوره پربار و بیمانندی است که زمینه از هر جهت برای گسترش و آموزش فرهنگ جاویدان و ژرف و انسانی علوی فراهم گردید، و سید رضی، شاعر، ادیب، سخنشناس و دانشمند بزرگ این روزگار، گزیدهای از سخنان امیر المؤمنین(ع)را گردآوری کرد و آن را نهج البلاغه نامید.
اگرچه نهج البلاغه در سال(400 ه)در بغداد تألیف شد؛لیکن چون به سرعت در جهان اسلام شایع گردید، میتوان گفت که تا سال (430 و 440)، سالهای مسافرت ناصر خسرو، قاهره را هم تحت تأثیر خود قرار داده است و در اشعار حکیم قبادیانی آثاری از سخنان امیر المؤمنین(ع)مشاهده میشود: قیمت هر کس به قدر علم او است همچنین گفتست امیر المؤمنین (محقق، 98:1348) قیمه کل امریءمایحسنه(نهج، ح 81)."