چکیده:
از لحاظ نظری انتظار می رود وجود رابطه نمایندگی، گسترش و تنوع آن از طریق اثرگذاری بر اندازه، ریسک و پیچیدگی واحد مورد حسابرسی بر حق الزحمه حسابرسی موثر باشد اما در این رابطه شواهد کمی مستند شده است. این پژوهش درصدد بررسی رابطه هزینه های نمایندگی و قیمت گذاری خدمات حسابرسی در ایران است. بر این اساس عوامل اثرگذار بر قیمت گذاری خدمات حسابرسی به همراه شاخص های هزینه های نمایندگی به عنوان متغیرهای مستقل و حق الزحمه خدمات حسابرسی به عنوان متغیر وابسته تعیین شده است. در این پژوهش فرضیه اعم عبارت است از اینکه بین شاخص های هزینه های نمایندگی با حق الزحمه خدمات حسابرسی رابطه ای معنی دار وجود دارد. اطلاعات مورد نیاز برای آزمون همبستگی متغیرهای مستقل و وابسته پژوهش، از طریق یک مدل رگرسیون، از شرکت های تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در سال 1384 به دست آمده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد بین برخی از عوامل مرتبط با هزینه های نمایندگی و قیمت گذاری خدمات حسابرسی رابطه ای معنی دار وجود دارد.
Abstract Theorithecally the existence، growth and diversity of agency relation is expected to effect on audit pricing by affecting size، complexity and risk of the auditee. But no adequate evidences have been documented. This study investigates the association of audit services pricing with agency costs. For this purpose، agency costs’ factors are used as independent variables and audit fee is used as dependent variable. The purpose of this study is to find whether there is a significant relationship between agency costs and audit services pricing. The necessary information for testing correlation of variables through a regression model gathered from production companies of Tehran Stock and Exchange (TSE) for the financial year of 2005. The results of this study show that for the some of independent variables there is a relationship between agency costs and audit services pricing and on this basis it is possible to propose that there are agency costs or conflict of interests among various groups of involving parties in corporations in Iran and، this conflict affects audit services pricing.
خلاصه ماشینی:
"در پژوهش حاضر نیز از دو گروه عوامل عمومی و شاخصهای هزینههای نمایندگی به عنوان عوامل اثرگذار بر قیمتگذاری خدمات حسابرسی استفاده شده،که از دیدگاه نظری اثرگذاری این عوامل بر عوامل توصیفی عملیات واحد مورد رسیدگی قابل طرح است.
در پژوهش حاضر پنج متغیر متوسط مجموع داراییها و درآمدهای عملیاتی،نسبت مجموع حسابهای دریافتی و موجودیها به مجموع داراییها،نسبت سود قبل از کسر بهره و مالیات به مجموع داراییها،پایان سال مالی و نوع حسابرس واحد مورد رسیدگی به عنوان عوامل عمومی اثرگذار بر قیمتگذاری خدمات حسابرسی به عنوان متغیرهای اولیه و به همراه شاخصهای هزینههای نمایندگی بکار گرفته شده است.
در این پژوهش،متغیر وابسته حق الزحمه خدمات حسابرسی In Fee و متغیرهای مستقل عوامل عمومی-شامل لگاریتم متوسط مجموع داراییها و درآمدهای عملیاتی In Ass. Rev ،نسبت مجموع حسابهای دریافتی و موجودیها به جمع داراییها Rec. Inv ،نسبت سود قبل از کسر بهره و مالیات به مجموع داراییها (Roi) ،پایان سال مالی (Year) و نوع حسابرس (Auditor) -و شاخصهای هزینههای نمایندگی-شامل نسبت کل بدهی به جمع داراییها (Deb) ،نسبت اعضای غیر موظف هیئت مدیره به کل (Nexe) ،درصد سهم اولین سهامدار عمده (S.
طبق مفاهیم نظری حسابرسی کمیته حسابرسی نقش انتخاب حسابرس مستقل را دارد،اما شرایط حاکم بر ساختار سازمانی شرکتها در ایران،موجب شده تا وجود صوری اعضا غیر موظف هیئت مدیره نتواند در مقابل وقوع هزینههای نمایندگی همانند یک عامل بازدارنده و کاهنده پیچیدگی عملیات واحد اقتصادی عمل کند و بر حق الزحمه خدمات حسابرسی اثرگذار باشد."